Wagasa (Ô Nhật Bản) là gì? Sự khác biệt giữa Karakasa và Wagasa? Giới thiệu về lịch sử, chủng loại và khu vực sản xuất nổi tiếng

Wagasa được làm bằng cách dán giấy washi lên khung tre. Khác với ô phương Tây, Wagasa có khung xương tinh xảo, khi mở ra sẽ lộ ra các nan ô tỏa tròn đẹp mắt.

Người ta cho rằng Wagasa được du nhập từ Trung Quốc vào Nhật Bản trong thời kỳ Heian. Khi đó, Wagasa chưa có hình dáng như ngày nay mà được gọi là "kinugasa" hoặc "tengai," có hình dạng giống như một tán che hoặc mái che. Những chiếc ô này chủ yếu được sử dụng để che nắng, xua đuổi tà ma và thể hiện quyền uy, thường dành cho giới quý tộc và những người có địa vị cao. Đặc biệt, ô thời kỳ này không thể đóng lại mà chỉ có thể giữ nguyên ở trạng thái mở.

Sau đó, theo dòng chảy lịch sử, cấu trúc của Wagasa dần được cải tiến. Đến thời kỳ Azuchi-Momoyama (nửa cuối thế kỷ 16 đến thế kỷ 17), những chiếc Wagasa có thể đóng mở như ngày nay đã ra đời. Nhờ đó, Wagasa trở thành một vật dụng thiết thực và bắt đầu phổ biến trong tầng lớp bình dân. Sang thời kỳ Edo, các loại Wagasa như bangasa (ô dầu tăng độ bền) hay janomegasa (ô có thiết kế đẹp mắt) được phát triển, góp phần đưa văn hóa wagasa lan rộng mạnh mẽ.

👉Trải nghiệm sản xuất ô Nhật Bản mini + Đặt chỗ tham quan hội thảo (Trải nghiệm văn hóa Kyoto, Nhật Bản)

👉 Đặt trước tour tham quan xưởng sản xuất ô Kyowa (Kyoto, chuyến tham quan văn hóa Nhật Bản)

Sự khác biệt giữa Wagasa và Karakasa (ô kiểu Trung Quốc)

Wagasa và Karakasa (ô kiểu Trung Quốc) có vẻ ngoài tương tự nhau, nhưng cách cấu tạo khung xương lại khác biệt. Ở Karakasa, các nan phụ được cắm vào các nan chính (親骨 - oyabone). Do đó, phần nan chính phải được làm dày hơn, khiến ô khi gấp lại trông khá to dù số lượng nan không nhiều.

Ngược lại, Wagasa được cấu trúc theo kiểu các nan phụ kẹp lấy nan chính. Nhờ thiết kế này, cả nan chính và nan phụ đều có thể được làm mảnh hơn, giúp ô khi gấp lại trở nên gọn gàng và nhẹ hơn.

Các loại Wagasa và đặc điểm của chúng. Wagasa có thể dùng để che mưa không?

Wagasa có nhiều loại khác nhau, mỗi loại đều có công dụng và đặc trưng riêng. Thông thường, wagasa được làm từ tre và giấy washi, nhưng những chiếc ô được phủ dầu có thể dùng để che mưa. Hãy cùng tìm hiểu về các loại wagasa tiêu biểu.

(1) Bangasa

Bangasa được cho là loại ô mà người dân thường sử dụng làm đồ che mưa ngày xưa. Loại ô này được làm từ tre và giấy washi trơn, có thiết kế đơn giản nhưng bền chắc. Tay cầm của bangasa được làm từ tre dày, giúp cầm nắm chắc chắn và dễ sử dụng. Phần khung xương có cấu trúc to và chắc, với số lượng nan ít, tạo nên hình dáng đơn giản nhưng vẫn mang lại cảm giác vững chãi. Ngoài ra, giấy washi của bangasa được phủ một lớp dầu để chống thấm nước, giúp ô có thể sử dụng ngay cả trong những ngày mưa.

🛒 Mua ô bangasa [Yahoo! Shopping】 

(2) Janomegasa (Ô mắt rắn)

Ô janomegasa có đặc điểm là sử dụng màu sắc khác nhau ở phần trung tâm và ngoài cùng của ô, tạo thành họa tiết đồng tâm. So với bangasa, janomegasa có nhiều nan hơn, với màu sắc và hoa văn của giấy washi ở bên ngoài rất đẹp, tạo nên một ấn tượng tinh tế và rực rỡ hơn.

Tay cầm của ô thường được làm từ gỗ hoặc tre, và cũng có những thiết kế quấn bằng dây dây tơ hồng, thể hiện sự tỉ mỉ trong từng chi tiết. Khi mở ô ra bạn sẽ quan sát được các vòng tròn lớn, và chính vì họa tiết này trông giống như con mắt của rắn, ô này được gọi là "janomegasa" (ô mắt rắn). Những chiếc ô được phủ dầu có lớp chống thấm nước, giúp ô có thể sử dụng trong những ngày mưa.

🛒 Mua ô Janomegasa cao cấp 46 nan [Yahoo! Shopping】

(3) Higasa (Ô che nắng)

Higasa là loại ô được sử dụng để che nắng, không thể sử dụng trong ngày mưa. Vì không được phủ dầu, ô thường có màu sắc tự nhiên của giấy washi hoặc các họa tiết tinh tế như kiểu nhuộm mẫu, giấy yūzen, tạo nên vẻ đẹp nổi bật.

Giấy washi có tính chất xuyên sáng, giúp phân tán ánh sáng một cách nhẹ nhàng, do đó làm giảm ánh nắng trực tiếp và giảm bớt cảm giác nóng bức.

(4) Maigasa

Maigasa là loại ô được sử dụng trong các buổi biểu diễn như múa Nhật Bản hoặc kịch Kabuki. Phần trên cùng của ô được làm từ lụa hoặc giấy washi, trong khi phần tay cầm và khung xương được làm từ tre. Đặc biệt, những loại maigasa sử dụng lụa chính gốc (hon-ken) có độ trong suốt cao hơn giấy washi, là những sản phẩm có vẻ đẹp rất tinh tế. Trong các điệu múa, người biểu diễn có thể nhìn thấy chuyển động của đối phương qua chiếc ô, và khán giả cũng có thể nhìn thấy người múa qua chiếc ô, tạo ra một thiết kế độc đáo và đầy tính nghệ thuật.

🛒 Mua ô maigasa 76cm [Yahoo! Shopping】 

Quy trình sản xuất Wagasa. Các khu vực sản xuất nổi tiếng ở đâu?

Quy trình sản xuất Wagasa

Ô wagasa, một loại ô truyền thống của Nhật Bản, được chế tác thủ công tỉ mỉ từng chiếc một trong nhiều tuần đến nhiều tháng bởi các nghệ nhân lành nghề. Quy trình sản xuất rất phức tạp, với hơn 30 công đoạn để hoàn thành. Dưới đây là quy trình cơ bản:

1. 1. Làm khung ô: Tre được cắt thành các đoạn có độ dài phù hợp, sau đó được chẻ nhỏ để tạo ra các nan ô. Các nan chính và nan phụ được chuốt tỉ mỉ và uốn cong.
2. 2. Làm tay cầm: Tre dùng để làm tay cầm được hơ lửa, cắt theo chiều dài quy định, các đốt tre được gọt nhẵn.
3. 3. Làm "rokuro" và lắp ráp: "Rokuro" là bộ phận được gắn vào phần tay cầm và phần đầu của ô. Hai bộ phận "rokuro" được gọt từ gỗ, sau đó được lắp vào tay cầm và cố định.
4. 4. Buộc nan ô: Từng nan ô được buộc vào rokuro bằng chỉ.
5. 5. Dán giấy: Cẩn thận căng giấy washi hoặc lụa trên khung. 
6. 6. Hoàn thiện (chống thấm và trang trí): Sau khi giấy washi hoặc lụa đã dán được làm khô, người ta sẽ sơn dầu lên để chống thấm nước. Nếu cần thiết sẽ tiến hành trang trí thêm, gắn phụ kiện... Như vậy là đã hoàn thành.

👉Trải nghiệm sản xuất ô Nhật Bản + Đặt chỗ tham quan hội thảo (Trải nghiệm văn hóa Kyoto, Nhật Bản)

Giới thiệu các khu vực sản xuất ô nổi tiếng của Nhật Bản như tỉnh Gifu và Kyoto

Gifu Wagasa (Tỉnh Gifu) 

Tỉnh Gifu được biết đến là trung tâm sản xuất wagasa lớn, với truyền thống lâu đời từ thời Edo. Đặc biệt, "Gifu Wagasa" được sản xuất chủ yếu ở khu vực Kano, thành phố Gifu, nổi bật với thiết kế mảnh mai, tinh tế và thanh lịch. Khi gấp lại, ô thu gọn mỏng và gọn gàng, thể hiện kỹ năng thủ công bậc thầy. Khi mở ô, những sợi chỉ được căng trên khung xương bên trong tạo ra hoa văn hình học tuyệt đẹp, làm nổi bật sự tinh xảo đến từng chi tiết. Vẻ đẹp tinh tế và trang nhã này là sức hấp dẫn lớn của Gifu Wagasa. Bạn có thể chiêm ngưỡng wagasa và các tác phẩm giấy washi tại "Hội quán Làng giấy Mino Washi".

🛒 Furusato Nozei Kỹ thuật truyền thống Tỉnh Gifu Thành phố Gifu Wagasa Janomegasa (Đỏ Tím) [Yahoo! Shopping】 

Kyowagasa (phủ Kyoto)

Kyoto là nơi đầu tiên sử dụng ô Nhật Bản (wagasa). Dưới con mắt thẩm mỹ khắt khe của người dân kinh đô, những chiếc ô Nhật Bản trang nhã ra đời, được hoàn thiện bằng vật liệu và kỹ thuật cao cấp nhất, lược bỏ những chi tiết trang trí thừa. Ô Nhật Bản Kyoto mang vẻ đẹp đơn giản tinh tế độc đáo của Kyoto, phong vị wabi (vẻ đẹp của sự đơn giản và mộc mạc), cùng những màu sắc và thiết kế truyền thống được lưu giữ đến ngày nay.

👉Đặt trước tour tham quan xưởng sản xuất ô Kyowagasa (Kyoto, chuyến tham quan văn hóa Nhật Bản)

🛒 Kyowagasa tuyển chọn đặc biệt 1.9 Shaku Màu sắc: Đen Hiyoshiya [Yahoo! Shopping】 

Kanazawa Wagasa (tỉnh Ishikawa)

Vào thời kỳ đỉnh cao của thời Meiji và Taisho, Kanazawa có tới 118 cửa hàng ô, và chúng được bán rộng rãi trong và ngoài tỉnh với tên gọi "ô Kanazawa". Ô Kanazawa Wagasa được làm từ tre Moso mọc tự nhiên quanh Kanazawa và giấy Kōzo sản xuất tại Gokayama. Đặc trưng của loại ô này là độ bền tuyệt vời, cấu trúc chắc chắn có thể chịu được sức nặng của mưa và tuyết, đồng thời có vẻ ngoài hoàn thiện đẹp mắt.

Ứng dụng của Wagasa trong thời hiện đại

Mặc dù Wagasa ngày càng ít được sử dụng hàng ngày, nhưng chúng vẫn được sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau.

Sử dụng trong nghệ thuật biểu diễn truyền thống

Trên sân khấu Kabuki và múa Nhật Bản, Wagasa được sử dụng như một đạo cụ quan trọng. Đặc biệt, "maigasa" làm tăng thêm vẻ lộng lẫy cho chuyển động của diễn viên và vũ công, đồng thời làm nổi bật hơn nữa hiệu ứng sân khấu.

Sử dụng làm trang trí nội thất

Nhờ thiết kế tinh tế, Wagasa cũng thường được sử dụng như một vật dụng trang trí nội thất. Tại các cửa hàng, khách sạn, địa điểm tổ chức sự kiện, v.v., Wagasa thường được trưng bày như một vật dụng tạo không khí Nhật Bản. Chúng có thể được treo trên trần nhà hoặc sử dụng làm đèn chiếu sáng gián tiếp bằng cách chiếu sáng.

Sử dụng như một đạo cụ chụp ảnh

Wagasa là một đạo cụ chụp ảnh không thể thiếu để làm nổi bật kimono và trang phục truyền thống Nhật Bản. Bên cạnh những buổi chụp ảnh trước lễ thành hôn và đám cưới, những năm gần đây Wagasa còn trở nên phổ biến như một đạo cụ chụp ảnh cosplay. Wagasa với màu sắc rực rỡ và hoa văn tinh xảo được nhiều người yêu thích như một vật dụng chụp ảnh đẹp.

Sử dụng làm quà tặng, quà lưu niệm

Wagasa là một sản phẩm thủ công truyền thống độc đáo của Nhật Bản, được du khách trong và ngoài nước ưa chuộng. Đặc biệt, ô wagasa được sản xuất tại các vùng sản xuất tiêu biểu như Gifu, Kyoto, Kanazawa có sức hấp dẫn nhờ kỹ thuật cao và thiết kế đẹp mắt. Ngày càng có nhiều người mua chúng không chỉ như ô che nắng mà còn như một vật trang trí hoặc quà lưu niệm.

Sự phổ biến của ô phương Tây và văn hóa ô hiện đại. Sự khác biệt giữa ô che nắng và ô che mưa?  

Bước vào thời Meiji, cùng với sự lan rộng của văn hóa phương Tây, ô phương Tây (các loại ô như hiện tại) bắt đầu phổ biến. Ô phương Tây nhẹ, có khả năng chống thấm nước cao và dễ mang theo, vì vậy nó được sử dụng rộng rãi như một chiếc ô che mưa. Điều này khiến nhiều người không còn sử dụng Wagasa. Sự phổ biến của ô phương Tây đã có ảnh hưởng lớn đến văn hóa Wagasa, nhưng sau đó, Wagasa vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong các sự kiện truyền thống và biểu diễn nghệ thuật.

Sự khác biệt giữa ô che nắng và ô che mưa là gì? Ô che mưa có thể thay thế cho ô che nắng không?

Ô che nắng và ô che mưa thoạt nhìn có vẻ giống nhau, nhưng mục đích và cấu trúc của chúng khác nhau.

• Ô che nắng chủ yếu dùng để che ánh nắng gay gắt, thường sử dụng vật liệu chống tia cực tím. Dù là Wagasa (ô Nhật Bản) hay ô phương Tây, ô che nắng thường được thiết kế đặc biệt nhẹ và thoáng khí.
• Ô che mưa với mục đích chống mưa hiệu quả, được làm từ vật liệu có khả năng chống thấm nước cao. So với ô che nắng, vải ô che mưa được dệt dày hơn và cấu trúc chắc chắn hơn.

Vật liệu của ô che mưa không thể chống tia cực tím, do đó không phù hợp để thay thế ô che nắng. Tuy nhiên, một vài năm trở lại đây, các loại "ô đa năng che nắng mưa" ngày càng phổ biến. Chúng được sử dụng vải chống thấm nước, và là một vật dụng tiện lợi có thể dùng làm ô che nắng và ô che mưa.

☔ Ô gấp che nắng và mưa tự động đóng mở [Yahoo! Shopping】

☂ Ô che nắng che mưa, ô dài dành cho phái nữ, hoa văn [Yahoo! Shopping】 

< Tham khảo>
・Lịch sử của ô Nhật Bản và ô Kyowagsa https://hiyoshiya.wagasa.com/kyowagasa/history/
・Ô Nhật Bản là gì? Giới thiệu lịch sử, chủng loại, đặc điểm và cách sử dụng! https://wa-gokoro.jp/traditional-crafts/japanese-umbrella/
・Làm thế nào để phân biệt một chiếc ô Wagasa được sản xuất trong nước! So sánh Wagasa sản xuất tại Nhật Bản và nước ngoài https://wagasa.shop/blogs/news/comparison-with-wagasa
・Bảo tàng Thủ công truyền thống https://www.jtco.or.jp/japanese-crafts/?act=detail&id=441&p=21&c=4