Giấy Washi là kỹ thuật thủ công truyền thống mà Nhật Bản tự hào, cũng đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể. Sự phong phú về chủng loại và phạm vi ứng dụng rộng rãi của giấy Washi cũng thu hút sự chú ý từ khắp nơi trên thế giới.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu về lịch sử và các loại giấy Washi, cũng như nơi các bạn có thể trải nghiệm quá trình sản xuất giấy Washi thực tế. Ngoài ra, chúng tôi cũng đã lựa chọn và giới thiệu một số sản phẩm chất lượng cao được làm từ giấy Washi, nếu quan tâm đến giấy Washi thì đừng bỏ qua bài viết này nhé.
Lịch sử của giấy Washi
Giấy Washi là một nguyên liệu từ lâu đã gắn liền với ý thức vẻ đẹp và văn hóa truyền thống của Nhật Bản, được cho là có nguồn gốc từ Trung Quốc và được du nhập vào Nhật Bản. Trong thời kỳ Heian (794-1185), nó được ưa chuộng trong giới quý tộc. Sau đó, từ thời kỳ Kamakura (1185-1333) trở đi, khi trung tâm chính trị dịch chuyển từ quý tộc sang tầng lớp quân sĩ, việc sử dụng và phát triển của giấy Washi cũng lan rộng trong tầng lớp của các quân sĩ. Thêm vào đó, trong thời kỳ Edo (1603-1868), giấy Washi dần trở nên phổ biến với thường dân. Nó được sử dụng để làm nhiều sản phẩm khác nhau như ô Nhật Bản (wagasa) và vách ngăn (shoji).
Vào thời kỳ hiện đại, sự phổ biến của giấy phương Tây đã khiến cho Washi tạm thời suy yếu. Tuy nhiên, nhờ việc đánh giá văn hóa truyền thống, giấy Washi đã được phục hồi và hiện nay đã xuất hiện nhiều sản phẩm kết hợp với công nghệ và thiết kế mới. Hơn nữa, vào năm 2014, công nghệ sản xuất giấy Washi thủ công của Nhật Bản đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể, từ đó nhận được sự đánh giá cao từ cộng đồng quốc tế.
Đặc điểm của giấy Washi. Điểm khác biệt so với giấy phương Tây.
Trước Cách mạng Minh Trị, Nhật Bản không nhập khẩu giấy từ nước ngoài, do đó không có sự phân biệt rõ ràng giữa "Washi" (giấy Nhật Bản) và "Yosho" (giấy phương Tây), và giấy được sản xuất trong nước cũng hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng. Tuy nhiên, với việc thúc đẩy các chính sách văn minh khai hóa, nhu cầu về giấy tăng mạnh, và Nhật Bản bắt đầu nhập khẩu giấy từ các nước phương Tây như Anh để đáp ứng nhu cầu này.
Ngày nay, giấy Washi và giấy phương Tây được sử dụng để đáp ứng các nhu cầu riêng biệt, vậy chúng có sự khác biệt gì? Để các bạn dễ hình dung, chúng tôi đã tổng hợp các yếu tố như nguyên liệu, chất lượng giấy, đặc điểm sợi, khả năng lưu trữ lâu dài, vv theo bảng dưới đây.
| Nguyên liệu | Chất lượng giấy | Sợi | Lưu trữ lâu dài | Sản xuất hàng loạt | Giá cả | |
| Giấy Washi | Kozo, Mitsumata, Gampi | Có gờ và nhám trên bề mặt | Sợi dài và chắc | Phù hợp để lưu trữ lâu dài | Khó sản xuất hàng loạt | Đắt |
| Giấy phương Tây | Bột giấy | Bề mặt mịn và đồng đều | Sợi ngắn và độ bền thấp | Dễ phai màu, biến chất | Dễ sản xuất hàng loạt | Rẻ |
Các loại giấy Washi
Giấy Washi có rất nhiều loại, nếu phân loại một cách chính xác, số lượng có thể lên tới hơn 1000 loại. Hãy cùng tìm hiểu về nét độc đáo của giấy Washi qua "Ba loại giấy Washi hàng đầu" Nhật Bản đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể nhé.
Ba loại giấy Washi hàng đầu
① Giấy Washi Echizen (Tỉnh Fukui)
- Được sản xuất từ khoảng 1500 năm trước, có lịch sử lâu đời nhất
- Tờ tiền giấy "Daijokan satsu" đầu tiên của Nhật Bản được làm từ giấy Echizen
- Được sử dụng để làm các giấy tờ chính thức như chứng khoán, bằng cấp
- Là vật liệu có tính ứng dụng cao với khả năng kháng khuẩn và khử mùi, đồng thời còn được sử dụng trong trang phục du hành không gian
② Giấy Washi Mino (tỉnh Gifu)
- Rất bền và có thể lưu trữ lâu dài
- Vì được làm bằng phương pháp "nagashi-zuki" nên bề mặt giấy ít nhám hơn.
- Được sử dụng làm nguyên liệu cho các sản phẩm thủ công như đèn lồng Gifu, ô Nhật Bản Gifu
③ Giấy Washi Tosa (tỉnh Kochi)
- Được làm từ nguyên liệu chất lượng cao và nước có độ trong cao
- Có nhiều chủng loại, hiện tại có tới 300 loại giấy và vẫn đang tiếp tục được sản xuất
- Mỏng và bền. Độ dày của giấy dùng để phục hồi các tài sản văn hóa như tài liệu cổ và tác phẩm nghệ thuật chỉ từ 0,03 đến 0,05 mm.
Giấy Washi được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO
"Kỹ thuật làm giấy Washi của Nhật Bản" đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO vào năm 2014. Trong số nhiều loại giấy Washi trên toàn quốc, "Sekishu-banshi", "Hon-Minoshi" và "Hosokawa-shi" đã được chọn, và có ba điểm chung như sau.
- Chỉ sử dụng "Kozo" làm nguyên liệu
- Không tẩy trắng bằng hóa chất, nên giấy sẽ trắng dần theo thời gian
- Sử dụng kỹ thuật "Nagashi-zuki" độc đáo của Nhật Bản
Quá trình tạo ra giấy Washi
Quy trình sản xuất giấy Washi phức tạp và khác nhau tùy theo khu vực, nhưng chủ yếu được chia thành ba công đoạn: xử lý nguyên liệu, chế biến nguyên liệu và lọc bằng tay.
① Quy trình xử lý nguyên liệu: thu hoạch vỏ cây, lấy vỏ cây, bóc vỏ
Kozo được thu hoạch vào tháng 11 hoặc tháng 12 và được cắt đều thành những đoạn dài 1,2m. Cây Kozo được đem đi hấp để làm mềm vỏ, sau đó tiến hành bóc vỏ. Vỏ cây sau khi bóc sẽ được phơi khô và lưu trữ thành từng bó 15kg.
Khi thời tiết ấm lên, vỏ cây khô sẽ được ngâm trong nước để mềm ra và loại bỏ phần vỏ màu đen. Phần vỏ cây gồm vỏ đen, vỏ xanh và vỏ trắng, khi làm giấy chất lượng cao, phần vỏ xanh cũng sẽ được gọt tỉ mỉ bằng dao, vỏ trắng sau khi phơi khô sẽ được lưu trữ ở nơi râm mát.
② Quy trình chế biến nguyên liệu: nấu chín, lọc bụi, đánh bằng máy
Trước khi đem đi nấu, vỏ Kozo sẽ được ngâm trong nước để làm mềm sợi và tăng khả năng thẩm thấu của chất làm chín. Sau khi rửa sạch, sợi sẽ được nấu với các chất như vôi, tro soda, kiềm, v.v.
Sau khi đun sôi sẽ xuất hiện cặn, nên sẽ để yên trong một ngày, sau đó xả với nước để loại bỏ các vật liệu không phải sợi. Tiếp theo, tiến hành loại bỏ bụi bẩn bằng tay, loại bỏ các vết trầy xước hoặc các bộ phận bị đổi màu. Nguyên liệu sau khi được làm sạch sẽ được giã bằng tay hoặc bằng máy để làm tơi các bó sợi.
③ Quá trình làm giấy: Nagashi-zuki / Tamezuki, ép, dán bảng
Quá trình lọc giấy Nagashi-zuki bao gồm ba bước: "Kake-nagashi (làm bề mặt giấy)", "Choushi (điều chỉnh độ dày)" và "Tanemizu (xả nước)". Đầu tiên, bề mặt của giấy được tạo ra bằng cách lấy một lượng nước nhỏ và trải đều các sợi trên toàn bộ bề mặt khay. Tiếp theo, nước được múc sâu hơn một chút và di chuyển khay để làm các sợi kết dính với nhau để điều chỉnh độ dày của tờ giấy. Cuối cùng, loại bỏ nước trên bề mặt khay và xếp giấy chồng lên nhau để tiếp tục quá trình sản xuất.
Mặt khác, Tame-zuki là phương pháp truyền thống, sử dụng các sợi ngắn đã được xả lỏng. Chỉ cần múc nước chứa nguyên liệu một lần, sau đó lắc khay lọc đến khi nước thoát ra hoàn toàn. Sau khi khay hết nước, giấy được xếp chồng lên nhau hoặc dán lên tấm bảng để làm khô.
Sau khi xếp các tờ giấy ẩm lên nhau thành một "sàn giấy", chúng được để qua đêm, sau đó sử dụng máy ép để loại bỏ nước. Quá trình ép mạnh dần và kéo dài khoảng 6 giờ để ép ra hết nước, tạo ra một loại giấy có độ đàn hồi.
Sau khi ép, giấy được dán lên bảng để làm khô. Quá trình khô tự nhiên và khô bằng cách ép có sự khác biệt về kết quả cuối cùng. Những tờ giấy được hoàn thiện sẽ được xử lý phù hợp với mục đích sử dụng, cũng như được sử dụng làm vật liệu nghệ thuật.
Bạn có muốn trải nghiệm làm giấy Washi tại Nhật Bản không?
Thị trấn Ogawa
Thị trấn Ogawa nằm ở gần trung tâm tỉnh Saitama, nhờ dòng sông Tsuki chảy qua trung tâm thị trấn, nơi đây phát triển mạnh các ngành công nghiệp truyền thống như sản xuất giấy Washi và rượu sake. Ngoài ra, với lịch sử và văn hóa lâu đời, thị trấn còn được gọi là "tiểu Kyoto của Musashi".
【Trung tâm học tập trải nghiệm giấy Ogawa】
Năm 1936, Saitama xây dựng cơ sở nghiên cứu về giấy Washi, hiện nay là một cơ sở nơi bạn có thể trải nghiệm làm giấy thủ công và tham quan các triển lãm.
Tại đây, có các khóa học từ "Khóa học nhập môn" dành cho người mới bắt đầu đến "Khóa học trải nghiệm chuyên sâu" kéo dài 4 ngày, phù hợp cho cả người mới và người đã có kinh nghiệm.
- Địa chỉ: 〒355-0321 226 Ogawa, Ogawa-machi, Hiki-gun, Saitama
- Cách đi: Xuống tại ga Ogawamachi của Tobu Tojo Line hoặc JR Hachiko Line, đi bộ khoảng 10 phút, 10 phút từ IC Arashiyama-Ogawa trên đường cao tốc Kanetsu
- Website chính thức: https://www.town.ogawa.saitama.jp/0000003753.html
Làng Higashichichibu
Làng Higashi Chichibu nằm ở phía tây tỉnh Saitama, làng duy nhất của tỉnh Saitama, nổi tiếng từ lâu với danh xưng "làng giấy Washi", sản xuất giấy Hosokawa cùng với thị trấn Ogawa lân cận. Từ trung tâm Tokyo, mất khoảng 90 phút di chuyển bằng ô tô, hoặc 110 phút bằng tàu điện. Bạn vừa có thể tận hưởng cuộc sống làng quê mà vẫn có thể đi ra ngoài đô thị lớn.
【Làng giấy Washi Higashi Chichibu】
"Làng giấy Higashichichibu" đã mở cửa vào năm 2016 với tên "Trạm dừng chân Washi no Sato Higashi Chichibu", là một cơ sở cho phép bạn tham quan và trải nghiệm kỹ thuật làm giấy Washi. Cơ sở này còn có cửa hàng trực tiếp bán sản phẩm nông sản và đặc sản, phòng thực hành làm soba và khu ẩm thực, nơi bạn có thể thưởng thức bữa ăn và mua sắm.
- Địa chỉ: 〒355－0375 441Mido, Higashichichibu Mura, Chichibu Gun, Saitama Ken
- Cách đi lại: Khoảng 20 phút bằng xe bus "Eagle Bus" từ ga Ogawamachi trên tuyến Tobu Tojo
- Website chính thức: http://www.higashichichibu.jp/hosokawashi/washinosato
Tour học làm giấy Washi của Klook
Tham quan nơi sản xuất giấy Washi và tiếp xúc với lịch sử và văn hóa địa phương cũng là một cách thú vị để tận hưởng, nhưng nếu bạn muốn trải nghiệm làm giấy Washi một cách thoải mái ngay tại thành phố, hãy tham gia vào tour dưới đây.
👉【klook】Trải Nghiệm Làm Giấy Nhật Bản "Washi" ở Asakusa
Nhẹ và bền! Bạn nghĩ sao về túi xách, phụ kiện làm từ giấy Washi?
Khi nói đến "giấy Washi", bạn có thể nghĩ đến một vật liệu truyền thống và mộc mạc, nhưng gần đây, phụ kiện, ví và túi xách làm từ giấy Washi đang trở nên phổ biến như một mặt hàng thời trang và thân thiện với môi trường.
Bằng cách áp dụng lớp phủ đặc biệt nhưng vẫn giữ được các đặc tính như mịn màng và dẻo dai của giấy, bạn sẽ không phải lo lắng về việc giấy bị ướt và rách, điều này làm cho sản phẩm trở nên hấp dẫn hơn với tính "bền bỉ" của nó.
Bông tai giấy Washi
👉【FUN! JAPAN SELECT SHOP Sản phẩm đề xuất】
Túi SIWA
👉【Sản phẩm đề xuất từ FUN! JAPAN SELECT SHOP】
- 【Giấy Nhật Bản】Túi xách SIWA (Rộng)
- 【Giấy Nhật Bản】Cặp xách SIWA (M)
- 【Giấy Nhật Bản】Túi tote SIWA (M)
- Sử dụng vật liệu mới "Naoron" kế thừa công nghệ của giấy Nhật Bản - "Túi đựng máy tính bảng PC siêu nhẹ SIWA"
Giấy Washi không chỉ là phương tiện ghi chép mà còn là nguyên liệu xuất sắc cho nhiều loại sản phẩm khác nhau. Tuy nhiên, số lượng sản xuất đang giảm dần theo sự thay đổi của lối sống, và nhiều nghề thủ công truyền thống đang đối mặt với vấn đề "thiếu người kế nhiệm". Để văn hóa giấy Washi có thể được chuyển giao cho các thế hệ sau, hãy thử mua sản phẩm làm từ giấy Washi hoặc tham gia trải nghiệm làm giấy Washi, và cảm nhận vẻ đẹp của nó.
Comments