Tại các đền thờ ở Nhật Bản, vào tháng 11, bạn sẽ thường thấy hình ảnh các em bé mặc kimono hoặc vest. Lý do là bởi có một lễ hội truyền thống vào tháng 11, gọi là "Shichi-Go-San," nhằm chúc mừng sự trưởng thành của trẻ em.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu về tổng quan lễ Shichi-Go-San, nguồn gốc, độ tuổi được chúc mừng cho bé trai và bé gái, cùng với lý do đặc biệt khi trẻ em ăn kẹo "Chitose Ame" để mừng lễ.
Shichi-Go-San là gì? Độ tuổi nào các bé trai và bé gái được tổ chức lễ?
Shichi-Go-San (七五三) là một lễ hội truyền thống của Nhật Bản nhằm mừng sự trưởng thành và sức khỏe của trẻ em. Số 7 (七) tượng trưng cho 7 tuổi, số 5 (五) cho 5 tuổi, và số 3 (三) cho 3 tuổi. Những độ tuổi này được coi là cột mốc quan trọng trong sự phát triển của trẻ. Thông thường, bé trai sẽ được tổ chức lễ ở 3 và 5 tuổi, trong khi bé gái được tổ chức ở 3 và 7 tuổi, tuy nhiên phong tục có thể khác nhau tùy theo vùng.
Vào dịp này, các em bé mặc kimono hoặc vest, cùng cha mẹ và ông bà đến thăm đền thờ để cảm ơn các vị thần về sự trưởng thành và cầu nguyện cho sức khỏe trong tương lai. Một số gia đình có thể chi từ 5,000 đến 10,000 yên để mời thầy cúng thực hiện nghi lễ cầu nguyện.
Ngoài ra, việc chụp ảnh lưu niệm tại studio và tổ chức bữa ăn gia đình đặc biệt cũng là những hoạt động phổ biến trong dịp này.
Shichi-Go-San được tổ chức khi nào? Có phải là ngày lễ chính thức không?
Shichi-Go-San được tổ chức hàng năm vào ngày 15 tháng 11, tuy nhiên, ngày này không phải là ngày lễ chính thức để học sinh hay người lao động được nghỉ làm.
Dù ngày 15 tháng 11 được coi là ngày chính thức của Shichi-Go-San, nhưng không bắt buộc phải tổ chức đúng vào ngày này. Nhiều gia đình thường chọn những ngày cuối tuần trong tháng 11 để đến đền thờ. Khi đến các đền thờ Nhật Bản vào tháng 11, bạn sẽ thường thấy rất nhiều trẻ em mặc kimono hoặc vest để dự lễ.
Ngoài Shichi-Go-San, Nhật Bản còn có ngày lễ "Ngày Quốc tế Thiếu nhi" vào ngày 5 tháng 5, đây là ngày lễ chính thức được công nhận trên toàn quốc để mừng sự trưởng thành của trẻ em.
Tại sao Shichi-Go-San lại chúc mừng trẻ ở độ tuổi 7, 5, 3?
Trong quá khứ, khi kỹ thuật y tế chưa phát triển, tỷ lệ tử vong ở trẻ em rất cao, đến mức có một câu nói rằng: "Trẻ em dưới 7 tuổi vẫn thuộc về thần thánh" (ý nói rằng trẻ dưới 7 tuổi có thể mất bất cứ lúc nào). Vì vậy, việc một đứa trẻ có thể sống sót và phát triển đến 7 tuổi là một điều cực kỳ quan trọng và khó khăn.
Vậy tại sao chỉ có trẻ em ở độ tuổi 7, 5, và 3 được chúc mừng? Điều này có liên quan đến các nghi lễ đánh dấu sự phát triển của trẻ em trong các gia đình quý tộc và samurai, bắt đầu từ thời kỳ Heian. Những nghi lễ này sau đó đã trở thành một phần của truyền thống văn hóa Nhật Bản.
3 tuổi: Nghi thức "Kamioki no Gi"
Lý do chúc mừng trẻ em 3 tuổi bắt nguồn từ nghi thức "Kamioki no Gi" có từ thời Heian (794 – 1185). Trong thời gian đó, cả bé trai và bé gái đều được cạo tóc cho đến khi 3 tuổi, và khi đến tuổi này, các em lần đầu tiên được phép nuôi tóc dài. Do đó, việc bắt đầu nuôi tóc dài được coi là biểu tượng của sự trưởng thành.
Trong nghi thức "Kamioki no Gi", người ta đặt một miếng bông trắng trên đầu của đứa trẻ, tượng trưng cho tóc bạc, với hy vọng rằng đứa trẻ sẽ sống lâu đến khi tóc bạc.
Có nhiều giả thuyết về lý do vì sao trẻ em thời Heian phải cạo đầu. Một giả thuyết cho rằng đó là để giữ đầu sạch sẽ và ngăn ngừa bệnh tật, trong khi một giả thuyết khác cho rằng việc giữ tóc ngắn cho đến 3 tuổi sẽ giúp tóc mọc khỏe mạnh hơn sau này.
5 tuổi: "Lễ mặc Hakama"
Thời kỳ Heian, trong giới quý tộc, khi các bé trai tròn 5 tuổi, một nghi lễ gọi là "Lễ mặc Hakama" (袴着の儀) được tổ chức, trong đó các bé lần đầu tiên mặc Hakama, trang phục trang trọng truyền thống.
Việc mặc trang phục giống như người lớn được coi là một bước tiến quan trọng, đánh dấu sự trưởng thành của bé trai. Do đó, tuổi 5 được xem là cột mốc quan trọng trong sự phát triển của trẻ. Nghi lễ này vẫn còn được thực hiện trong Hoàng gia Nhật Bản ngày nay.
Sau "Lễ mặc Hakama", một nghi thức khác gọi là "Lễ nhảy từ bàn cờ" (深曽木の儀) cũng được thực hiện, nơi các bé trai nhảy xuống từ một bàn cờ lớn. Vì vậy, nhiều đền thờ ở Nhật Bản vẫn đặt những bàn cờ lớn trong sân trong dịp lễ Shichi-Go-San (七五三).
7 tuổi: "Lễ thắt đai Obi"
"Lễ thắt đai Obi" là nghi lễ dành cho các bé gái 7 tuổi, khi các em lần đầu tiên thắt đai của bộ kimono. Nghi lễ này được cho là bắt đầu từ thời kỳ Kamakura (1185 - 1333).
Do việc thắt đai kimono khá khó khăn đối với trẻ nhỏ, nên trong những năm đầu đời, thay vì thắt đai, các bé thường sử dụng dây buộc được khâu trực tiếp vào kimono. Vì vậy, bắt đầu thắt đai giống như người lớn được coi là sự kiện biểu tượng cho sự trưởng thành của các bé gái.
Kẹo Chitose ăn vào dịp lễ Shichi-Go-San là gì?
Một loại kẹo đặc biệt thường được ăn trong lễ Shichi-Go-San là "kẹo Chitose" (千歳飴). Từ "Chitose" có nghĩa là "1000 năm" hoặc "một khoảng thời gian dài", và tên gọi của kẹo này mang theo mong ước cho trẻ em được sống lâu và khỏe mạnh.
Kẹo Chitose có hình dạng dài và thon giống như thanh gậy, tượng trưng cho sự trường thọ. Kẹo này thường đi kèm theo bộ đôi hai màu "đỏ" và "trắng", được coi là mang lại may mắn trong văn hóa Nhật Bản.
Ngoài ra, túi đựng kẹo Chitose thường được trang trí với những hình ảnh truyền thống của Nhật Bản như con hạc và con rùa, biểu tượng của sự trường thọ và thịnh vượng.
Nhiều gia đình cũng ăn các món ăn truyền thống trong dịp lễ
Ngoài kẹo Chitose, không có món ăn cụ thể nào bắt buộc phải ăn trong lễ Shichi-Go-San. Tuy nhiên, vì đây là dịp kỷ niệm, nhiều gia đình sẽ ăn các món truyền thống như cá tráp biển, cơm đỏ (sekihan), hay tảo bẹ cuộn (konbu-maki), những món thường được ăn vào dịp lễ.
Bên cạnh đó, nhiều gia đình cũng ra ngoài ăn tại các nhà hàng đặc biệt. Một số gia đình chọn nhà hàng sang trọng, trong khi những gia đình khác có thể chọn các nhà hàng sushi băng chuyền hoặc nhà hàng dành cho gia đình, nơi trẻ em có thể vui vẻ thưởng thức.
Hãy tạo những kỷ niệm tuyệt vời trong dịp lễ Shichi-Go-San!
Shichi-Go-San không chỉ là dịp để chúc mừng sự trưởng thành của trẻ mà còn là cơ hội để thắt chặt tình cảm gia đình. Nếu bạn gặp những em bé đang dự lễ Shichi-Go-San tại đền thờ, hãy gửi lời chúc mừng "Omedetou" nhé!
Comments