ไปพบ "ทาคิโนะกาวะ อินาริยุ" ที่เกิดใหม่ซึ่งเป็นโรงอาบน้ำสาธารณะที่เป็นทรัพย์สินทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้ และนางายะที่มีประวัติยาวนานถึง 100 ปี

เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน ค.ศ. 2022 มีการพบเห็นคนจำนวนมากเดินเข้าออกจากอาคารในตรอกเล็ก ๆ ในย่านทาคิโนะกาวะ เขตคิตะ กรุงโตเกียว ตั้งแต่ตอนเช้า อาคารนี้มีประวัติความเป็นมายาวนานถึง 100 ปี และเป็นอาคารไม้นากายะ (長屋 เรือนญี่ปุ่นทรงยาว) ที่เพิ่งปรับปรุงเสร็จใหม่ ถัดไปข้าง ๆ ก็คืออาคารขนาดใหญ่ที่สะดุดตา โรงอาบน้ำสาธารณะ "อินาริยุ" (稲荷湯) นากายะนี้เคยถูกใช้เป็นที่พักอาศัยของพนักงานของอินาริยุ แต่หลังจากนั้นก็กลายเป็นโกดังสินค้าและถูกใช้งานไม่มากนัก อย่างไรก็ตาม ในวันนี้ นากายะแห่งดังกล่าวก็ได้ฉลองวันแห่งการเกิดใหม่ค่ะ!

ทุกอย่างเริ่มต้นจาก "โรงอาบน้ำสาธารณะ"

ในสมัยที่ตามบ้านในญี่ปุ่นยังไม่มีห้องอาบน้ำ โรงอาบน้ำสาธารณะ (เซ็นโต) ของญี่ปุ่นก็เคยเป็นสถานที่ที่ทุกเพศทุกวัยจะต้องไปเยือนกันทุกวัน ที่โรงอาบน้ำสาธารณะ ผู้คนสามารถล้างคราบเหงื่อและความเหนื่อยล้าของในแต่ละวัน และสนุกกับการพูดคุยกับเพื่อนบ้านได้ เครื่องดื่มเย็น ๆ หลังจากอาบน้ำก็เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการปิดท้ายวัน เป็นอะไรที่เรียบง่าย แต่สัมผัสได้ถึงความสุขที่อธิบายไม่ได้ค่ะ

อย่างไรก็ตาม ด้วยจำนวนครัวเรือนที่มีห้องอาบน้ำในบ้านที่เพิ่มขึ้น ทำให้มีเหตุผลน้อยลงที่ผู้คนจะไปโรงอาบน้ำสาธารณะ ถึงแม้ว่ายุครุ่งเรืองในอดีตได้ผ่านพ้นไปแล้ว แต่อัตราการหายไปของโรงอาบน้ำสาธารณะในเมืองนั้น จริง ๆ แล้วกลับเร็วกว่าที่ทุกคนคาดคิด นอกเหนือจากจำนวนลูกค้าที่ลดลงแล้ว อายุของเจ้าของที่เพิ่มขึ้น การไม่มีทายาทดูแลต่อ และค่าใช้จ่ายในการบริหารที่พุ่งสูงขึ้นก็เป็นปัจจัยด้วย โตเกียวนั้นมีจำนวนโรงอาบน้ำสาธารณะมากที่สุดในญี่ปุ่น แต่จากสถิติเมื่อเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 2022 จำนวนโรงอาบน้ำสาธารณะในโตเกียวลดลงเหลือน้อยกว่า 500 แห่งแล้วค่ะ

ในทางกลับกัน ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ด้วยอิทธิพลของภาพยนตร์ ละคร และผลงานศิลปะ โรงอาบน้ำสาธารณะในญี่ปุ่นก็ได้รับความนิยมอย่างมาก ส่งผลให้คนหนุ่มสาวจำนวนมากขึ้นลงแรงแข็งขันเพื่อรักษาวัฒนธรรมเซนโต ตัวอย่างหนึ่งคือ "Sento & Neighborhood General Incorporated Association" (一般社団法人せんとうとまち - องค์กรสาธารณะเซ็นโต & มาจิ) ค่ะ

การพบกันของสถาปนิกรุ่นเยาว์กับเซนโตเก่าแก่

"Sento & Neighborhood" ของ "Sento & Neighborhood General Incorporated Association" (ต่อไปนี้จะเรียกว่า "Sento & Neighborhood") หมายถึง "โรงอาบน้ำสาธารณะ" และ "เมือง" ตามตัวเลยค่ะ และเป็นปรัชญาประจำองค์กรนี้ด้วย นับตั้งแต่ก่อตั้งองค์กรในปี 2020 ทางตัวองค์กรได้ทำงานเพื่อรักษาวัฒนธรรมเซ็นโต ในขณะเดียวกันก็พยายามปกป้องและกระชับความสัมพันธ์ระหว่างเซ็นโตกับวัฒนธรรมการใช้ชีวิตของเมืองโดยรอบ “อินาริยุ” ที่แนะนำในครั้งนี้เป็นหนึ่งในความสำเร็จขององค์กรนี้ค่ะ

ในปี 2018 คุริว ฮารุกะ (栗生はるか / KURYU Haruka) ผู้อำนวยการ Sento & Neighborhood ได้มีโอกาสลงพื้นที่สัมภาษณ์ "อินาริยุ" การสัมภาษณ์ทำให้คุริวซังผู้หลงใหลในวัฒนธรรมโรงอาบน้ำสาธารณะ ได้พูดคุยกับเจ้าของโรงอาบน้ำสาธารณะในเชิงลึก ในฐานะสถาปนิก คุริวซังตัดสินใจเริ่มต้นแผนสำรวจสถาปัตยกรรมของอินาริยุ เป็นการสร้างสายสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นกับอินาริยุขึ้นค่ะ

คุริวซังกับเพื่อนร่วมงานใช้เวลาถึงเก้าเดือนในการวัดและตรวจสอบอาคารหลังนี้ซึ่งมีประวัติยาวนานกว่า 90 ปี และเผยแพร่คุณค่าและความสำคัญของอาคารนี้ หลังจากนั้น ทีมงานก็ร่วมมือกับเจ้าของร้าน จัดเอกสารที่เกี่ยวข้องกับอินาริยุ และยื่นขอจดทะเบียนกับหน่วยงานด้านวัฒนธรรมเพื่อจดทะเบียนเป็นทรัพย์สินทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้ เป็นผลให้กลายเป็นโรงอาบน้ำสาธารณะแห่งที่สองในโตเกียว ถัดจาก "สึบาเมะยุ" ในย่านอุเอโนะและย่านโอคาจิมาจิ เขตไทโตะ ที่จดทะเบียนเป็นทรัพย์สินทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้ระดับประเทศ

หลังจากนั้น "โครงการฟื้นฟูและบูรณะอินาริยุ" ก็ได้รับเลือกให้อยู่ในรายการน่าจับตาของกองทุน "WORLD MONUMENTS FUND" ในปี 2020 ในสหรัฐอเมริกาเช่นกัน จึงมีมติให้เริ่มการบูรณะอาคาร

"โครงการฟื้นฟูและบูรณะอินาริยุ" ก็ได้เริ่มต้นขึ้น!

สมาชิกของ Sento & Neighborhood ไม่ได้เป็นเพียงผู้ที่เกี่ยวข้องกับการก่อสร้างและสถาปัตยกรรมเท่านั้น แต่ยังเป็น “ผู้ที่ชื่นชอบเซ็นโต” ที่รักโรงอาบน้ำสาธารณะด้วย บางทีด้วยเหตุนี้ พวกเขาจึงอุทิศตนเพื่อสร้างโรงอาบน้ำสาธารณะขึ้นใหม่ด้วยความทุ่มเทที่ไม่เป็นสองรองใครค่ะ

นอกจากงานบูรณะสภาพภายในส่วนหลักของตัวอาคารอินาริยุแล้ว ภารกิจของโครงการยังรวมถึงการบูรณะสภาพภายนอกและงานเสริมความทนทานต่อแผ่นดินไหว จุดสำคัญอีกประการหนึ่งคืองานปรับปรุงนากายะที่อยู่ติดกัน นากายะหลังนี้มีประวัติความเป็นมายาวนานกว่า 100 ปี โดยเป็นอาคารที่ย้ายมาจากพื้นที่อื่นในบริเวณใกล้เคียง ว่ากันว่าเก่ากว่าตัวอาคารของอินาริยุเสียอีก ด้วยโครงการของ Sento & Neighborhood นากายะที่ทรุดโทรมแห่งนี้ได้รับการปรับปรุงให้เป็นพื้นที่ที่สร้างสรรค์ชุมชนใหม่ ด้วยเหตุนี้ พื้นที่สำหรับการปฏิสัมพันธ์กันระหว่างคนในท้องถิ่นซึ่งเป็นหน้าที่สำคัญของเซนโตจึงขยายออกไปนอกเหนือจากตัวอาคารเซนโตและครอบคลุมอาคารนากายะแห่งนี้ไว้ด้วย

หลังจากกำจัดวัสดุเหลือใช้จำนวนมาก กำจัดวัสดุพื้นที่สึกกร่อนและผนังดินเหนียวที่เสียหาย และดำเนินงานกึ่งรื้อทิ้งวัสดุโครงสร้างหลักของอาคารนากายะ ช่างฝีมือที่คุ้นเคยกับวิธีการก่อสร้างแบบเดิมก็ได้ใช้เวลายาวนานจนผนังดิน อุปกรณ์ไม้ กระจก ฯลฯ แล้วเสร็จสำเร็จตามโครงการ

ด้วยวิธีนี้ หลังจากผ่านไปประมาณสองปี งานบูรณะนากายะก็สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี และวันที่ 25 มิถุนายน ค.ศ. 2022 ก็เป็นวันเปิดตัวนากายะของอินาริยุขึ้นใหม่ ในวันงาน ไม่เพียงแต่ผู้ที่เกี่ยวข้องเท่านั้น แต่ยังรวมถึงผู้คนในเมืองที่รักโรงอาบน้ำสาธารณะได้เข้าร่วมในงานเลี้ยงเปิดตัว และมีการชนแก้วกันในห้องอาบน้ำเพื่อเฉลิมฉลองการบูรณะอินาริยุและนากายะด้วยค่ะ

โครงการอนุรักษ์วัฒนธรรมเซ็นโตจะยังคงดำเนินต่อไป!

ด้วยการเปิดตัวอาคารนากายะในอิยาริยุ ตาม "โครงการฟื้นฟูและบูรณะอินาริยุ" ได้สิ้นสุดลงแล้ว แต่งานของ "Sento & Neighborhood" ยังไม่จบ เนื่องจากเพิ่งเปิดให้บริการ ทางองค์กรกำลังพิจารณานโยบายการจัดการต่าง ๆ สำหรับนากายะ ในช่วงก่อนเปิดในเดือนมิถุนายนและกรกฎาคม ได้มีการทดลองใช้ให้เป็นพื้นที่ร้านกาแฟเฉพาะในวันหยุดสุดสัปดาห์ แต่ดูเหมือนว่าวิธีการบริหารจัดการรูปแบบต่าง ๆ จะถูกทดลองอีกหลังเดือนสิงหาคมไป อาจต้องใช้เวลาอีกเล็กน้อยจนกว่าจะมีการใช้งานนากายะอย่างเหมาะสม อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าจะใช้อย่างไร การฟื้นฟูเซนโตอินาริยุและนากายะก็สามารถกล่าวได้อย่างแน่นอนว่าเป็นการปูทางใหม่สำหรับการอนุรักษ์วัฒนธรรมเซ็นโตค่ะ

ข้อมูลสถานที่

• ชื่อสถานที่: ทาคิโนะกาวะ อินาริยุ (滝野川稲荷湯 / Takinogawa Inari-yu)
• ที่ตั้ง: 6-27-14 Takinogawa, Kita-ku, Tokyo
• การเดินทาง: เดินประมาณ 6 นาทีจากสถานี "Nishi-Sugamo" บนรถไฟ Toei สาย Mita และสถานี "Itabashi" บนรถไฟ JR สาย Saikyo
• เวลาทำการ: 15:00-24:30 น.
• วันหยุดประจำ: วันพุธ
• ค่าอาบน้ำ: 500 เยน (อายุ 12 ปีขึ้นไป), 200 เยน (อายุ 6 ปีขึ้นไปแต่ไม่ถึง 12 ปี), 100 เยน (อายุไม่ถึง 6 ปี)

บทความที่เกี่ยวข้อง:【วัฒนธรรมญี่ปุ่น】เกี่ยวกับ "เซ็นโตะ" ของญี่ปุ่นที่คนอาบน้ำร่วมกัน