ดอกไม้ประจำฤดูกาล: ดอกไม้ในฤดูใบไม้ผลิ

ในญี่ปุ่น ไม่ว่าในช่วงฤดูไหนก็จะมีดอกไม้บาน ณ ที่ใดที่หนึ่งเสมอ อย่างไรก็ตาม หากคุณไม่มีข้อมูลว่าเป็นดอกไม้ชนิดใดและจะบานอยู่ที่ไหน คุณก็ไม่สามารถไปหาชมความงามของดอกไม้เหล่านั้นได้ ซีรีส์นี้จึงขอสรุปข้อมูลดังกล่าวสำหรับแต่ละฤดูกาล ในคราวนี้เราจะมาแนะนำดอกไม้ที่บานตั้งแต่เดือนธันวาคมถึงเดือนกุมภาพันธ์ในช่วง "ฤดูใบไม้ผลิ" กันครับ

ตารางการเริ่มบานและช่วงพีคของดอกไม้ในฤดูหนาว

ฤดูใบไม้ผลิเป็นฤดูที่มีภาพลักษณ์ว่ามีดอกไม้บานมากที่สุด แต่ภาพที่คนส่วนใหญ่นึกก็คือซากุระกันมากกว่า เพราะเป็นดอกไม้แรก ๆ ที่บานหลังสิ้นฤดูหนาวและเป็นที่นิยมกันมาก แต่สำหรับที่ญี่ปุ่นแล้ว ฤดูใบไม้ผลิครอบคลุมตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงพฤษภาคมครับ จึงมีดอกไม้อีกมากที่น่าชมไม่แพ้ซากุระกันเลยทีเดียวเชียว แถมซากุระนั้นยังมีหลายประเภทด้วยครับ ถ้านับกันตามวงศ์ของดอกซากุระแล้ว ดอกไม้ที่ใช้ชื่อซากุระจะแบ่งออกใหญ่ ๆ ได้ 4 ประเภทครับ ในตารางครั้งนี้เราจะเลือกมาเฉพาะดอกไม้ขึ้นชื่อที่คนนิยมไปชมกันในช่วงที่ดอกไม้บานครับ

อนึ่ง ในตารางนี้ ตอกไม้ต่าง ๆ จะยึดช่วงเวลาบานของภูมิภาคคันโตเป็นหลัก นอกจากนี้ ตารางนี้ไม่ใช่การคาดการณ์ประจำปี แต่เป็นช่วงออกดอกเฉลี่ยและช่วงบานเต็มที่จากสภิติหลาย ๆ ปี การออกดอกและช่วงเวลาที่ดีที่สุดในการชมในแต่ละพื้นที่จะแตกต่างกันไปตามสถานที่และสภาพอากาศในแต่ละปีครับ

●：ช่วงตั้งแต่ออกดอกจนถึงร่วงโรย

◎：ช่วงพีค ช่วงบานเต็มที่

ดอกไม้สัญลักษณ์ประจำฤดูใบไม้ผลิของญี่ปุ่น: ดอกซากุระ (桜 / Sakura)

ดอกซากุระนั้นหลายสายพันธุ์จะบานไล่เลี่ยกัน และสายพันธุ์ที่เป้นที่นิยมมากที่สุดและนับว่าเป็นตัวแทนแห่งดอกซากุระทั้งปวงก็คือสายพันธุ์โซเมโยชิโนะ (ソメイヨシノ / Someyoshino) ครับ แต่นอกจากนั้นก็ยังมีสายพันธุ์อื่น ๆ อย่างเช่น สายพันธุ์ฮิกังซากุระ (彼岸桜 / Higanzakura) ซึ่งมักจะบานในช่วงวันวสันตวิษุวัต และสายพันธุ์ยามะซากุระ (山桜 / Yamazakura) หรือซากุระป่านั่นเอง ส่วนดอกไม้อีกชนิดที่บานช่วงเดียวกัน มีชื่อซากุระเหมือนกัน แต่อยู่คนละวงศ์ก็คือ ซากุระกิ่งย้อย ชิดาเระซากุระ (枝垂桜 / Shidarezakura) ครับ

ซากุระอีกชนิดที่จะบานช้ากว่าชนิดอื่นก็คือยาเอะซากุระ (八重桜 / Yaezakura) หรือซากุระกลีบซ้อนครับ จะบานช้ากว่าซากุระสายพันธุ์หลักไปประมาณ 1 สัปดาห์ จึงสามารถชมได้ในกรณีที่พลาดโอกาสตอนช่วงพีคไปครับ แต่ถ้าจะให้ดี ตามไปดูช่วงพีคทางตอนเหนืออย่างแถบโฮคุริคุ โทโฮคุ หรือฮอกไกโดก็ได้ครับ

ในสมัยก่อนที่จะเป็นที่นิยมในสมัยเฮอัน ซากุระคือเป็นต้นไม้อัปมงคล ไม่นิยมปลูกในสวนตามบ้าน เนื่องจากมีกิ่งก้านที่ใหญ่และรากที่ชอนไชจนอาจจะทำให้บ้านเสียหายได้ สมัยนั้นคนยังนิยมชมดอกบ๊วยตามอิทธิพลจากจีนด้วย แต่ในภายหลังเมื่อญี่ปุ่นพัฒนาวัฒนธรรมของตัวเอง ก็หันมานิยมซากุระกัน แต่ก็จะปลูกในที่สาธารณะมากกว่าในสวนตามบ้านครับ นอกจากนี้ยังมีตำนานเมืองว่าสมัยก่อนซากุระนั้นเป็นสีขาวล้วน ไม่ได้มีสีชมพูแบบในปัจจุบัน แต่ได้เริ่มมีสีชมพูเพราะมีการฝังศพไว้บริเวณรากของต้นซากุระครับ แต่นั่นก็เป็นเพียงความเชื่อเท่านั้น เพราะซากุระนั้นเป้นดอกไม้ที่ไม่ได้เปลี่ยนสีดอกตามแร่ธาตุในดิน แต่เป้นตามสายพันธุ์ครับ

ภาษาดอกไม้ของดอกซากุระคือ “จิตใจงาม” “หญิงงามสง่า” “ความบริสุทธิ์”

สถานที่ชมดอกซากุระขึ้นชื่อที่แนะนำ

เราได้ลงบทความที่เกี่ยวข้องกับซากุระไว้มากมาย สามารถหาอ่านได้ทางนี้ครับ

ดอกไม้ที่ดูคล้ายกับซากุระจนคนสับสน: ดอกท้อ (桃 / Peach)

ดอกท้อนั้นมีสีชมพูเหมือนผล แถมยังมีดอกคล้ายกับซากุระและบานไล่เลี่ยกันด้วย บางครั้งคนญี่ปุ่นเองก็สับสนครับ แต่หนึ่งในลักษณะสำคัญของดอกท้อคือ ปลายกลีบดอกจะแหลม ต่างจากซากุระที่มีปลายเป็นแฉก มีกลีบซ้อนและมากกว่า 5 กลีบ ก้านดอกสั้นจนดูเหมือนไม่มีก้านดอก มักจะออกดอกพร้อมตาหรือใบอ่อน และมีลำต้นเป็นสีออกขาวมีลายจุด ต่างจากซากุระที่มีลำต้นสีออกดำครับ

แต่เดิมวันเทศกาลฮินะ (วันเด็กผู้หญิง) จะจัดในช่วงที่เรียกว่า โมโมะโนะเซ็คคุ (桃の節句 / Momo no Sekku) หรือช่วงฤดูดอกท้อ แต่เมื่อญี่ปุ่นหันมาใช้ปฏิทินสุริยคติ ก็แปลงวันที่ 3 เดือน 3 จากปฏิทินจันทรคติของจีนเป็นวันที่ 3 มีนาคมไปเลย ทำให้วันเทศกาลฮินะไม่ตรงกับช่วงดอกท้อบานครับ นอกจากนี้ ในตำนานเทพปกรณัมญี่ปุ่น ตอนที่อิซานากิหนีอิซานามิจากดินแดนน้ำพุเหลือง (โยมิ ยมโลก) ได้เด็ดผลท้อปาใส่เหล่าหญิงอัปลักษณ์แห่งโยมิจนหนีแตกกระเจิง จึงเชื่อกันว่ามีฤทธิ์ในการขับไล่สิ่งอัปมงคลครับ แถมในความเชื่อแบบจีน สรวงสวรรค์ยังเรียกกันว่า โทเก็นเคียว (桃源郷 / Tougenkyou) หรือดินแดนป่าท้อครับ

ภาษาดอกไม้ของดอกท้อคือ "มีเสน่ห์" "อารมณ์ดี" "ฉันเป็นเชลยรักของคุณ" "ไร้เทียมทานในใต้หล้า"

สถานที่ชมดอกท้อขึ้นชื่อที่แนะนำ

ในเขตกรุงโตเกียวและปริมณฑลก็มีที่ฮานะโมโมะโนะโอกะในอำเภอโยโกฮาม่าและฮานะโมโมะในไซตามะเป็นต้นครับ

ซากุระอีกชนิดที่บานบนพื้น: ชิบะซากุระ (芝桜 / Moss Phlox)

หรือจะเรียกว่าซากุระพุ่มก็ได้ครับ จริง ๆ แล้วไม่ได้อยู่ในวงศ์ซากุระเลยครับ แต่ดอกไม้ชนิดนี้มีสีชมพูคล้ายซากุระ ดอกมี 5 กลีบ ปลายกลีบดอกยังเป็นแฉก แถมยังบานใกล้ ๆ กัน จนถูกตั้งชื่อให้เป็นซากุระด้วย แปลได้ประมาณว่าซากุระสนามครับ เวลาบานบนทุ่งหรือเนินที่ปลูกไว้เต็มพื้นที่ก็จะเป็นทุ่งสีชมพูราวสนามหญ้าที่เต็มไปด้วยกลีบซากุระ จนเป้นที่มาของชื่อครับ

ภาษาดอกไม้ของดอกซากุระพุ่มคือ "การเห็นชอบด้วย" "สามัคคี" "หัวใจขี้ขลาด"

สถานที่ชมดอกซากุระพุ่มขึ้นชื่อที่แนะนำ

สวนฮิตสึจิยามะในอำเภอชิจิบุ จังหวัดไซตะมะ ก็เป็นสถานที่ขึ้นชื่อครับ นอกจากนี้ เทศกาลชิบะซากุระที่ภูเขาฟูจิก็น่าสนใจเช่นกันครับ

ดอกไม้ของไม้เลื้อยที่โด่งดังจากอนิเมะ: ดอกวิสทีเรีย (藤 / Wisteria)

ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า ฟูจิ ครับ ลำต้นเป้นไม้เลื้อยคล้ายพวงแสดหรือพวงชมพู ดอกมีสีม่วงและออกเป็นรวง จะเรียกพวงม่วงก็คงไม่ผิดครับ ในอนิเมะเรื่อง ดาบพิฆาตอสูร ก็ถูกใช้เป็นดอกไม้ที่เหล่าอสูรเกรงกลัวและเป็นพิษต่ออสูรด้วย หลังออกดอกจะมีฝักซึ่งบรรจุเมล็ดวิสทีเรียไว้ภายใน แต่จะไม่ร่วงจากต้นจนกว่าจะเข้าฤดูหนาว ซึ่งฝักจะแตกออกและปล่อยเมล็ดในฝักไปตามลมหนาวที่พัดมาครับ

เนื่องจากมักจะบานในช่วงวันหยุดยาวโกลเด้นวีค การไปชมดอกวิสทีเรียจึงเป็นกิจกรรมยอดนิยมจนต้องทำการจองล่วงหน้าและจำกัดเวลาชมกันเลยทีเดียวครับ

ภาษาดอกไม้ของดอกวิสทีเรียคือ "ความใจดี" "การต้อนรับ"

สถานที่ชมดอกวิสทีเรียขึ้นชื่อที่แนะนำ

จุดที่ขึ้นชื่อมากก็ได้แก่ สวนฟูจิแห่งอาชิคางะในจังหวัดโทจิงิ และสวนฟูจิแห่งคาวาจิในจังหวัดฟุกุโอกะครับ นอกจากนี้ ศาเจ้าคาเมะอิโดเท็นในฝั่งตะวันออกของกรุงโตเกียวก็ขึ้นชื่อครับ

ทุ่งสีฟ้าส่งท้ายฤดูใบไม้ผลิ: ดอกเนโมฟีลา (ネモフィラ / Nemophila)

ดอกไม้สีฟ้าที่สวยงดงามตาจนเป็นที่เลื่องชื่อในจังหวัดอิบารากิ ดอกเนโมฟีลานั้นไม่ได้มีถิ่นกำเนิดในญี่ปุ่น แต่มาจากทวีปอเมริกาเหนือ จึงมีเฉพาะที่ที่นำเข้ามาปลูกเท่านั้น จริง ๆ มีชื่อในภาษาญี่ปุ่นว่า รุริคาราคุสะ (瑠璃唐草 / Rurikarakusa) แต่คนก็นิยมเรียกเนโมฟีลาตามสากลกันครับ

ภาษาดอกไม้ของดอกเนโมฟีลาคือ "ประสบความสำเร็จทุกที่" "สวย" "ให้อภัยคุณ"

สถานที่ชมดอกเนโมฟีลาขึ้นชื่อที่แนะนำ

เนื่องจากน้ำเข้ามาปลูกเป้นจำนวนมากเพียงที่เดียวในญี่ปุ่น สวนฮิตาชิซีไซด์ปาร์คในจังหวัดอิบารากิจึงเป็นที่ที่คนนิยมไปกันมากที่สุดครับ

ดอกไม้ในฤดูใบไม้ผลิอื่น ๆ

นอกจากดอกไม้ที่มีช่วงชมตายตัวแล้ว ก็ยังมีดอกไม้ใบหญ้าที่นิยมตามช่วงเทศกาลหรือสามารถพบเห็นได้ทั่วไปด้วยครับ

ดอกมิโมซ่า (ミモザ / Mimosa) ดอกไม้วันสตรีสากล

ดอกทิวลิป (チューリップ / Tulip)

ดอกฮานะมิสุกิ (花水木 / Hanamizuki)

เป็นยังไงกันบ้างครับ ฤดูใบไม้ผลิยังมีดอกไม้อีกเยอะ แต่คราวนี้พอแค่นี้ก่อนนะครับ อย่าลืมตามไปอ่านชมดอกไม้ประจำฤดูกาลอื่น ๆ กันด้วยนะครับ!