Nhuộm chàm là một trong những nghề thủ công truyền thống đại diện cho Nhật Bản. Màu chàm đậm và đẹp mắt thu hút ánh nhìn. Nhuộm chàm, với hình thức độc đáo, có liên quan mật thiết với cuộc sống của người Nhật từ xa xưa, thông qua các sản phẩm như khăn tay, yukata, furoshiki và quần áo bà bầu trẻ em. "Samurai Blue", đồng phục của đội tuyển bóng đá quốc gia Nhật Bản, cũng có nguồn gốc từ màu chàm này. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu lịch sử, văn hóa và lợi ích của việc nhuộm chàm, cũng như cách kết hợp nó vào cuộc sống hiện tại của bạn.
* Nếu bạn mua hoặc đặt chỗ cho các sản phẩm được giới thiệu trong bài viết, một phần doanh số bán hàng sẽ có thể được hoàn lại cho FUN!JAPAN.
Nhuộm chàm là gì?
Nhuộm chàm là một kỹ thuật nhuộm truyền thống sử dụng thuốc nhuộm chiết xuất từ cây chàm để nhuộm vải và các vật liệu khác. Vải đã nhuộm cũng được gọi là nhuộm chàm. Màu xanh đậm và đẹp mắt của nhuộm chàm còn được gọi là "xanh Nhật Bản" và được yêu thích trên toàn thế giới như một trong những màu tượng trưng cho Nhật Bản.
Nguyên liệu chính để nhuộm chàm là cấy chàm, một loại cây thuộc họ Polygonaceae. Có nhiều loại chàm khác nhau, chẳng hạn như chàm Nhật Bản, chàm Ấn Độ, và chàm Woad, nhưng ở Nhật Bản chủ yếu dùng chàm Nhật Bản. Chàm Nhật Bản được trồng chủ yếu ở các tỉnh Hokkaido, Aomori, Hyogo, Tokushima và Okinawa.
Ban đầu, cây chàm mọc hoang ở nhiều nơi trên thế giới và từ lâu đã được sử dụng như một loại thảo dược đa năng. Ngay cả ở Nhật Bản, từ xa xưa nó đã là một phần quan trọng trong cuộc sống, không chỉ là nguyên liệu để nhuộm mà còn là dược liệu, nghuyên liệu để ăn uống.
Quy trình nhuộm chàm
Quá trình nhuộm chàm bao gồm từ trồng cây đến nhuộm vải.
1. Trồng chàm: Khoảng đầu tháng Ba, hạt chàm được gieo trồng cẩn thận.
2. Sấy khô và lên men chàm: Từ cuối tháng 6 đến mùa hè, chàm được thu hoạch, sấy khô và lên men để tạo thành thuốc nhuộm gọi là "sukumo".
3. Chuẩn bị chum chàm: Sukumo được đặt trong chum chàm*1 và lên men với dung dịch kiềm hoặc vôi để tạo thành thuốc nhuộm.
4. Nhuộm: Vải được ngâm trong dung dịch nhuộm, sau đó sẽ tiếp xúc với không khí để lên màu. Lặp lại quy trình này khoảng 10 đến 20 lần cho đến khi thuốc nhuộm đạt được độ đậm nhạt mong muốn.
5. Giặt và sấy khô: Giặt vải nhuộm với nước và sấy khô.
*1 Một cái chum lưu trữ nước chàm để nhuộm.
Lịch sử nhuộm chàm
Nguồn gốc của việc nhuộm chàm đã rất lâu đời, các dấu vết còn sót lại của các bể nhuộm chàm đã được tìm thấy trong tàn tích của Nền văn minh Indus vào khoảng năm 3000 trước Công nguyên. Ở Ai Cập cổ đại, vải nhuộm chàm cũng được sử dụng cho xác ướp của Tutankhamun. Tại Nhật Bản, nhuộm chàm được cho là du nhập từ Trung Quốc qua Con dường Tơ lụa vào thời kì từ thời Asuka đến thời Nara.
Khi mới đến Nhật Bản, nhuộm chàm là 1 phần của văn hóa quý tộc. Vào thời Heian, nó là một màu quý tộc chủ yếu được mặc bởi triều đình và quý tộc thượng lưu. Ở chùa Horyuji và chùa Shosoin, nhiều loại vải nhuộm chàm thời đó được bảo tồn.
Đến thời Edo, nhuộm chàm trở nên phổ biến trong dân thường và trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày vì sự phát triển của vải bông. Nhuộm chàm được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau trong quần áo và các mặt hàng gia dụng, đặc biệt là kimono, obi, quần áo lao động, yukata và rèm cửa, đặc biệt là áo giáp samurai và trang phục hàng ngày của người dân. Tuy nhiên, vào thời Minh Trị, thuốc nhuộm tổng hợp bắt đầu được sử dụng, và chàm Ấn Độ, rẻ tiền và nhuộm nhanh, bắt đầu được ưa chuộng, khiến sản lượng ở Nhật Bản giảm mạnh và nhuộm chàm truyền thống suy yếu.
Mối quan hệ giữa văn hóa Nhật Bản và cộng đồng địa phương
Nhuộm chàm đă ăn sâu vào văn hóa và đời sống Nhật Bản. Kimono, rèm cửa và khăn tay nhuộm chàm truyền tải ý thức thẩm mỹ truyền thống của Nhật Bản cho đến ngày nay.
Nó có mối liên hệ sâu sắc với các ngành công nghiệp địa phương và người dân địa phương, đã được nuôi dưỡng phù hợp với khí hậu và phong thổ của mỗi vùng ở khắp Nhật Bản. Đặc biệt, "Awa Ai" ở tỉnh Tokushima và "Izumo Ori" ở tỉnh Shimane được biết đến rộng rãi. "Bushu Ai" của tỉnh Saitama cũng là một khu vực sản xuất nổi tiếng. Thành phố Fukaya, tỉnh Saitama là quê hương của Eiichi Shibusawa, người được biết đến là gương mặt đại diện trên tờ 10.000 yên ngày nay, cũng rất phát triển trong việc buôn bán hạt chàm.
Công dụng của nhuộm chàm
Nhuộm chàm không chỉ có màu sắc đẹp mà còn có nhiều tác dụng khác nhau.
Tác dụng kháng khuẩn và chống côn trùng
Do có tác dụng kháng khuẩn và chống côn trùng tự nhiên nên nó có thể giúp giữ cho quần áo và chăn ga gối đệm sạch sẽ. Vào thời Edo, những bộ kimono nhuộm chàm được đặt trong tủ để ngăn côn trùng, hoặc mặc kimono, găng tay và bít tất nhuộm chàm khi làm việc trên cánh đồng để xua đuổi côn trùng và rắn.Các sản phầm nhuộm chàm là một vật dụng không thể thiếu trong cuộc sống.
Nhuộm chàm cũng được sử dụng cho rèm cửa được treo ở mặt tiền cửa hàng và trên cửa sổ để chống nắng và bảo đảm riêng tư. Tại các hàng kimono, nó giúp xua đuổi côn trùng và muỗi, và được sử dụng ngăn côn trùng tại các nhà hàng.
Ngoài tác dụng chống côn trùng, do màu này có độ bền cao và sạch sẽ, các samurai thường mặc đồ lót nhuộm chàm dưới áo giáp để bảo vệ bản thân. Do tác dụng chống viêm và kháng khuẩn của thành phần "triptansulin" trong chàm, trong đại dịch corona, khẩu trang nhuộm chàm cũng là được chú ý.
Khi đồ nhuộm chàm được sử dụng và giặt nhiều lần, màu sắc sẽ càng dịu và mềm mại, dễ chịu với da. Vì lý do này, khăm tắm nhuộm chàm được sử dụng để tắm cho trẻ sơ sinh. Nó nhẹ nhàng với da bé, có tác dụng khử mùi và kháng khuẩn, vì vậy quần áo trẻ em nhuộm chàm đang được xem xét.
Hiệu quả khử mùi
Nhuộm chàm có tác dụng khử mùi và có thể giúp ngăn mồ hôi và mùi cơ thể. Do tác dụng chống mùi, tất nhuộm chàm rất phổ biến.
Hiệu quả chống tia cực tím
Nhuộm chàm cũng có tác dụng ngăn ngừa tia cực tím và cũng hữu ích cho việc ngăn ngừa cháy nắng. Nên sử dụng dù che nắng, mũ và bao tay nhuộm chàm.
Hiệu quả giữ nhiệt
Các loại vải nhuộm chàm có thể giúp giữ ấm cho cơ thể, vì vậy việc sử dụng đồ lót và tất được cho là có hiệu quả với người dễ bị lạnh. Ngoài ra, nó còn có đặc điểm "chịu lửa và chống nước", nên có độ bền cao, không dễ cháy và có khả năng giữ nhiệt tốt nên thuốc nhuộm chàm còn được sử dụng cho áo khoác của lính cứu hỏa thời kỳ Edo, và đồng phục của nhân viên đường sắt và thủy thủ. Vì nó có khả năng chống nước nên quần áo của ngư dân cũng được nhuộm chàm.
Hiệu quả thư giãn
Màu chàm của nhuộm chàm được cho là có tác dụng thư giãn. Lá chàm rất giàu polyphenol và chất xơ, vì vậy trà chàm không chứa caffeine và có thể có tác dụng thoải mái.
Có thể làm thuốc
Chàm được cho là có dược tính như giải độc và cầm máu, từ lâu đã được sử dụng như một loại cây thuốc để giải độc, hạ sốt và chống viêm. Trong những năm gần đây, nghiên cứu về các thành phần của chàm Nhật Bản đã tiến bộ, và người ta đã phát hiện ra rằng nó có chứa polyphenol, là chất chống oxy hóa và triptanthrin, một chất kháng khuẩn. Là một loại thuốc Đông y, nó được cho là tốt cho da nhạy cảm và viêm da cơ địa.
Kết hợp chàm vào cuộc sống hàng ngày
Sau khi tăng trưởng kinh tế cao sau chiến tranh, cuộc sống trở nên thuận tiện hơn, và những lợi ích của chàm dần bị lãng quên, và trong thời hiện đại, số lượng người không biết nhiều về chàm ngày càng tăng. Tuy nhiên, vải nhuộm chàm được sử dụng dưới nhiều hình thức khác nhau như đồ thời trang và đồ nội thất. Vì nó sử dụng vật liệu tự nhiên nên đang gây sự chú ý như một kỹ thuật nhuộm thân thiện với môi trường và là một vật liệu bền vững. Hãy xem xét vẻ đẹp của việc nhuộm chàm và đưa nó vào cuộc sống của bạn.
🛒 Tìm mặt nạ nhuộm chàm (Yahoo! Mua sắm)
🛒 Tìm tất nhuộm chàm (Yahoo! Mua sắm)
🛒 Tìm áo sơ mi nhuộm chàm (Yahoo! Mua sắm)
🛒 Tìm kiếm "quần jean", trang phục nhuộm chàm tiêu biểu quen thuộc (Yahoo! Mua sắm)
Hãy thử nhuộm chàm
Tại sao bạn không trải nghiệm văn hóa truyền thống của Nhật Bản thông qua trải nghiệm nhuộm chàm?
[kkday]👉 Trải nghiệm làm mẫu thức ăn & nhuộm chàm ở Asakusa
Lưu ý khi sử dụng nhuộm
※Khi sử dụng các sản phẩm nhuộm chàm, vui lòng kiểm tra các lưu ý của sản phẩm để tránh bị phai mau hoặc lem màu.
Comments