Kojiki (Cổ sự ký) là cuốn sách lịch sử lâu đời nhất còn sót lại ở Nhật Bản. Cuốn sách này là một minh chứng lịch sử quan trọng, ghi lại sự thành lập của Nhật Bản cũng như lịch sử của Thiên hoàng. Bài viết này là 1 tiết học của 1 giáo viên trung học, sẽ phân tích kĩ càng nội dung của cuốn sách này một cách dễ hiểu, giống như trong 1 tiết dạy cho các học sinh về "Kojiki".
* Nếu bạn mua hoặc đặt chỗ cho các sản phẩm được giới thiệu trong bài viết, một phần doanh thu sẽ được hoàn lại cho FUN!JAPAN.
Lý do tạo ra "Kojiki" và đặc điểm của nó
Kojiki: Cuốn sách lịch sử lâu đời nhất của Nhật Bản được tạo ra khi nào?
Kojiki là cuốn sách lịch sử lâu đời nhất còn tồn tại ở Nhật Bản. Thiên hoàng thứ 40 Tenmu đã ra lệnh tạo ra nó để lưu giữ và truyền lại cho thế hệ sau một cách chính xác về sự thành lập đất nước Nhật Bản, lịch sử của Thiên hoàng và những thần thoại đã được lưu truyền trong các khu vực. Nó được hoàn thành vào năm 712.
Kojiki được hoàn thành thông qua Hieda Aya, người nổi tiếng là "ghi nhớ từ cái nhìn đầu tiên và nghe qua một lần là thuộc", và những câu truyện nhận được sự xác nhận của gia đình Thiên Hoàng sẽ được ghi lại bởi Oonoya Sumaro.
Kojiki có nội dung chính là "hồ sơ của các vị thần"
Kojiki được chia thành ba tập: tập đầu, tập giữa và tập cuối.
Tập đầu tập trung vào câu chuyện về các vị thần. Sự ra đời của các vị thần, từ thuở khai thiên lập đia, các ghi chép về nhiều vị thần được kể lại theo phong cách kể chuyện. Tập giữa là câu chuyện liên quan đến sự chuyển đổi từ Thần thành con người. Nội dung câu chuyện là về việc các vị thần vốn có sinh mệnh bất tử bị mất đi tuổi thọ, và Thiên Hoàng - hậu duệ của các vị thần, đã cai trị đất nước. Tập cuối viết về phả hệ của các Thiên hoàng và kết thúc với Thiên hoàng thứ 33 Suiko. Trong Kojiki, từ một thế giới hỗn loạn và trống rỗng, các vị thần được sinh ra và thành lập nên đất nước. Dù có nhiều vị thần xuất hiện trong câu chuyện, nhưng cho đến cuối cùng, hậu duệ của thần mặt trời Amaterasu sẽ trị vị đất nước, và con cháu của họ cuối cùng đã trở thành Thiên hoàng cai quản Nhật Bản ngày nay.
Nhìn chung, những câu chuyện về các vị thần trong tập đầu của Kojiki được mọi người biết đến nhiều nhất. Đây đều là những câu chuyện thần thoại, có nhiều phần được thêm thắt, nhưng nội dung chính của nó là những câu truyện truyền miệng được lưu truyền từ đời này sang đời khác ở các địa phương kết hợp cùng yếu tớ lịch sử.
Một ví dụ cho việc này, là vào năm 1984, tại di tích ở khu vực Izumo, tỉnh Shimane, đã phát hiện tới 358 thanh kiếm bằng đồng. Số lượng kiếm đồng chưa từng có này đã trở thành 1 chủ đề lớn. Trong Kojiki, có câu chuyện về thần Susano đánh bại quái vật Yamata no Orochi ở vùng Izumo, và từ đuôi của quái vật đã rơi ra một thanh kiếm (thanh kiếm Kusanagi). Do đó, việc phát hiện kiếm đồng trong thực tế đã được liên kết với câu chuyện về Yamata no Orochi trong thần thoại, để đưa ra dự đoán về việc vùng Izumo khi xưa có thể đã từng là trung tâm văn hóa thời đại đồ đồng, và từng có 1 chính quyền hùng mạnh. Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để nghiên cứu những ý nghĩa ẩn giấu được truyền tải qua các các câu truyện thần thoại, đây cũng là một trong những điểm hấp dẫn của Kojiki.
Suy nghĩ của Thiên hoàng Temmu về việc tạo ra Kojiki
Thiên hoàng Temmu, người đã ra lệnh tạo ra Kojiki, đã đặt mục tiêu xây dựng một quốc gia tập quyền mạnh mẽ. Ngoài việc thống nhất đất nước, ông còn muốn đẩy mạnh ngoại giao chính trị ở Đông Á. Bằng chứng của việc này là, trước đó Nhật Bản được các nước láng giềng gọi là "倭（わ）", nhưng tới thời của Thiên hoàng Temmu, Nhật Bản bắt đầu tự gọi mình là "Nhật Bản", mang nghĩa là "nơi mặt trời mọc linh thiêng".
Bên cạnh đó, người cai trị đất nước thời trước đó được gọi là "Đại Vương" (Ookimi), nhưng tời thời này đã đổi thành "Thiên Hoàng". Thiên hoàng Temmu tiến hành xây dựng quốc gia với chủ trương "Nhật Bản, một quốc gia tập quyền do Thiên hoàng cai trị". Kojiki là công cụ quan trọng để tiến tới khao khát mãnh liệt này. Kojiki chứa thông điệp về mong muốn thống nhất Nhật Bản của Thiên hoàng Temmu.
Vì sao hiện nay Kojiki lại thu hút sự chú ý?
Năm 2012 đánh dấu 1.300 năm từ khi Kojiki được tạo ra. Tại các khu vực có liên quan đến Kojiki, nhiều sự kiện đã được tổ chức, kéo theo sự bùng nổ cho làn sóng Kojiki, nhiều vị thần trong Kojiki đã xuất hiện trong anime, phim truyền hình, trò chơi, v.v..
Ngoài ra, trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng phát triển, làn sóng này cũng ảnh hưởng tích cực đến ngoại giao với nước ngoài. Trong đó, ngày càng nhiều người Nhật muốn nhìn lại sức hấp dẫn của Nhật Bản cổ xưa. Thông qua những câu truyện thần thoại Nhật Bản được lưu truyền từ xa xưa, chúng ta có thể tìm hiểu được tổ tiên của chúng ta suy nghĩ và sinh hoạt như thế nào.
Ngay cả sau nhiều năm, Kojiki vẫn cung cấp những gợi ý về cách đối mặt với các vấn đề xã hội và sự phát triển cá nhân trong thời hiện đại. Những câu chuyện chứa đựng nhiều chủ đề bao quát như gia đình, tình yêu, công lý và sự trung thực, đồng thời cũng thu hút sự chú ý với các giá trị tinh thần về "cách sống".
Trong những năm gần đây, số lượng người nước ngoài đến thăm Nhật Bản đã tăng lên, và việc tham quan các ngôi đền cũng đang trở thành một điểm đến thú vị của Nhật Bản. Nói cho cùng, đền thờ là nơi thế nào? Tại sao đền thờ lại quan trọng đối với Nhật Bản? Kojiki sẽ giúp bạn hiểu sâu sắc hơn về những câu hỏi như vậy.
Trong loạt bài này, dựa trên kinh nghiệm giảng dạy môn xã hội tại trường trung học của tôi, tôi sẽ kể về câu chuyện và sự quyến rũ của các vị thần chính trong Kojiki. Trên thực tế, ngay cả người Nhật cũng có nhiều người chỉ biết đến các trích đoạn ngắn của Kojiki mà chưa từng đọc hết câu truyện. Chúng tôi sẽ giới thiệu những câu chuyện hấp dẫn được tạo nên với các vị thần Nhật Bản, cũng như những thông điệp, quan điểm và cách suy nghĩ chứa đựng trong những câu chuyện đó, hi vọng các bạn có thể thong thả thưởng thức.
Các vị thần và thế giới quan của Kojiki. Giải thích kiến thức cơ bản
Trước khi giới thiệu các câu truyện trong Kojiki, chúng tôi sẽ giới thiệu những kiến thức cơ bản nên biết trước.
1. Nhiều vị thần khác nhau xuất hiện trong Kojiki
Nhật Bản là một quốc gia đa thần, được mệnh danh là "tám triệu vị thần". Người Nhật tin rằng thần linh hiện diện trong mọi thứ xung quanh. Đặc biệt, số lượng thần linh được đếm bằng đơn vị "hashira - cột". Vì các cột trụ dựng thẳng đứng trên mặt đất, nên nó được coi là con dường để thần linh hạ giới.
Ngoài ra, từ thời cổ đại, người ta đã tin rằng các vị thần cư ngụ trong các vật thể tự nhiên, đặc biệt những cây cổ thụ được coi là nơi trú ngụ của những vị thần linh thiêng. Ngày nay, những cây cổ thụ như cây tuyết tùng Jomon đã được công nhận là Di sản Thế giới của Yakushima, hay cây long não trong khuôn viên của Đền Meiji Jingu vẫn được coi là cây linh thiêng và là địa điểm để cầu nguyện. Trong kiến trúc cổ ở Nhật Bản, cột trụ quan trọng nhất ở trung tâm ngôi nhà được gọi là "Daikokubashira". Như vậy, ở Nhật Bản, cây cối và cột trụ có mối liên kết mạnh mẽ với thần linh.
Nhân đây, lý do tại sao các kiếm sĩ mạnh nhất của Biệt đội Sát quỷ xuất hiện trong anime "Kimetsu no Yaiba" được gọi là "trụ cột" có thể bắt nguồn từ việc họ được huấn luyện về thể lực, tinh thần và kỹ năng dựa trên các vị thần.
2. Các vị thần của Nhật Bản rất có tính người
Một trong những đặc điểm lớn nhất của các vị thần Nhật Bản là họ mang đặc điểm của con người. Họ không hoàn hảo ngay từ đầu, mà còn nhiều điểm chưa hoàn thiện và thiếu sót. Tính cách của họ cũng rất độc đáo, với đầy đủ cảm xúc vui vẻ, tức giận và buồn bã. Đôi khi họ thất bại, sau đó trưởng thành lên từng chút, và có lúc họ cũng rơi nước mắt trong những cuộc gặp gỡ và chia tay, hay xấu tính vì ghen tị, và một số vị thần nổi cơn thịnh nộ mà không thể kiểm soát cảm xúc của mình.
Dù vậy, khi nhìn vào tổng thể nội dung Kojiki, có thể cảm nhận một bầu không khí thoải mái, sẵn sàng chấp nhận và tha thứ cho những sai lầm trong quá khứ của ai đó. Ở Nhật Bản, có một từ "nước chảy qua cầu", mang nghĩa quên đi những lỗi lầm trong quá khú như dòng nước chảy qua và không quay lại. Câu nói này đã được truyền lại từ thời xa xưa ở Nhật Bản, và có thể bắt nguồn từ Kojiki.
3. Vị thần tối cao là nữ thần mặt trời Amaterasu
Trong Kojiki, có 308 vị thần xuất hiện. Đỉnh đầu trong các vị thần là thần mặt trời Amaterasu.
Amaterasu là một nữ thần nữ sinh ra từ sự hồi sinh của Izanagi, và xuất hiện rất nhiều trong các câu chuyện Kojiki. Từ thời xa xưa ở Nhật Bản, phụ nữ đã được coi trọng vì họ là những người tạo ra sự sống thông qua việc sinh nở, và nhiều bức tượng đất sét (búp bê đất sét để làm bùa chú) trong thời kỳ Jomon đã được làm theo hình dạng của phụ nữ.
Vào thời điểm đó, Nhật Bản là một quốc gia nông nghiệp, và trong các lễ hội cầu mùa màng bội thu, phụ nữ - biểu tượng của sự sống, đóng một vai trò quan trọng. Ngoài ra, sách lịch sử Trung Quốc cũng có ghi chép rằng hoàng hậu Himiko đã cai trị đất nước vào thời Yayoi (khoảng thế kỷ thứ 4 ~ 3 trước Công nguyên). Bởi vì phụ nữ có khả năng đặc biệt, người ta tin rằng họ đang làm chính trị bằng cách thực hiện phép thuật và bùa chú.
Ngay cả ngày nay, phụ nữ vẫn phụ trách các công việc như nữ tu sĩ của các đền thờ, và được cho là những người kết nối thế giới của các vị thần và thế giới của con người.
4. Ba thế giới được mô tả trong Kojiki
Có ba thế giới chính trong Kojiki.
- Vùng đất trên thiên đàng - Takamagahara: Thiên giới nơi các vị thần sinh sống
- Vùng đất cầu nối - Ashihara no Nakatsukuni: Trần gian nơi con người sinh sống
- Vùng đất bóng đêm - Yomi No Kuni: Một thế giới có người chết sinh sống
Ngoài ra, vị thần sống trên Takamagahara được gọi là "thần tiên" (Amatsukami), vị thần sống ở Ashihara no Nakatsukuni được gọi là "thần hộ quốc" (kunitsukami). Trong các câu chuyện Kojiki, các "Thần hộ quốc" đã xây dựng đất nước với trung tâm là Izumo tại Ashihara no Nakatsukuni, nhưng sau đó một "thần tiên", sứ giả của Amaterasu từ Takamagahara đã xuống trần gian và tiếp quản đất nước (chuyển nhượng quốc gia).
Điều này được cho là nói về quá trình thống nhất Nhật Bản dưới thời Thiên hoàng, hậu duệ của Amaterasu, với Takamagahara đóng vai trò như chính quyền trung ương của Nhật Bản và Ashihara no Nakatsukuni tương ứng với chính quyền địa phương.
5. Quan điểm về Yomi No Kuni và luật lệ của nó
Trong Kojiki, có một quy tắc rằng khi một vị thần chết, họ sẽ đi đến Yomi No Kuni (Vùng đất bóng đêm).
Yomi No Kuni và Ashihara no Nakatsukuni được nối với nhau bằng một con dốc gọi là Yomotsu Hirasaka, và lối vào bị chặn bởi một tảng đá lớn. Hiện nay, Yomotsu Hirasaka vẫn còn tồn tại ở thành phố Matsue, tỉnh Shimane ngày nay.
Ở Nhật Bản vào thời điểm đó, núi được coi là nơi đặt xác chết, mang ấn tượng là nơi mà nhiều hồn ma và người chết sinh sống. Do đó, có quan điểm cho rằng Yomi No Kuni là một nơi có vị trí cao hơn trần gian. Khi leo qua dốc từ Ashihara no Nakatsukuni, bạn sẽ đến được Yomi no Kuni, nhưng không thể tiếp cận do tảng đá lớn chặn ở lối vào. Hãy tưởng tượng hình ảnh này khi bạn đọc các câu .
Ở Nhật Bản, việc người chết sống lại được gọi là "蘇る" (Yomigaeru), mang nghĩa là "trở về (Kaeru) từ Yomi no Kuni". Trong thế giới của Kojiki, khi một vị thần chết, họ sẽ đi thẳng đến Yomi no Kuni, nhưng cũng có những vị thần được hồi sinh nhờ sức mạnh đặc biệt. Đây là thông điệp về việc các vị thần trưởng thành qua những thử thách của sự sống và cái chết.
Hãy cùng đọc Kojiki, cuốn sách lịch sử lâu đời nhất của Nhật Bản!
Như vậy, chúng tôi đã giời thiệu về bối cảnh lịch sủ và lý do tại sao Kojiki, cuốn sách lịch sử lâu đời nhất ở Nhật Bản, đáng chú ý. Bên cạnh đó, phần sau bài viết cũng đã nói về những kiến thức cơ bản khi đọc Kojiki.
Trong phần tiếp theo, chúng tôi sẽ giới thiệu nội dung của các thần thoại. Các vị thần với cá tính phong phú sẽ xuất hiện, vì vậy hãy tiếp tục theo dõi và thưởng thức.
< Tham khảo>
- Thần thoại Nhật Bản (1) Amaterasu nấp trong hang động - Nishino Ayako, Nhà xuất bản Hikuma
- Thần thoại Nhật Bản (2) Yamata no Orochi - Nishino Ayako, Nhà xuất bản Hikuma
- Thần thoại Nhật Bản (3) Thỏ trắng Inaba - Nishino Ayako, Nhà xuất bản Hikuma
- Thần thoại Nhật Bản (4) Vùng đất thấp nhất - Nishino Ayako, Nhà xuất bản Hikuma
- Thần thoại Nhật Bản (7) Công chúa Konohana Sakuya - Nishino Ayako, Nhà xuất bản Hikuma
- Thần thoại Nhật Bản (10) Yamato Takeru - Nishino Ayako, Nhà xuất bản Hikuma
- Sách minh họa dễ hiểu nhất về Kojiki - Yuji Sawabe, Nhà xuất bản Saizusha
- Hiểu Kojiki theo một cách thú vị - Ban biên tập Lịch sử Kamiyu, Nhà xuất bản Seitosha
- Thần thoại Nhật Bản - Yoda Junichi, Tủ sách Blue Bird, Nhà xuất bản Kodansha
- Thần thoại Nhật Bản - Matsutani Miyoko, Nhà sách Nora
- Bách khoa toàn thư Các vị thần Nhật Bản có minh họa - Các vị Thần quanh ta - Nhà xuất bản Minerva
- Bách khoa toàn thư Các vị thần Nhật Bản có minh họa - Các vị Thần bảo vệ cuộc sống - Nhà xuất bản Minerva
Comments