Oni là một trong những yokai – sinh vật siêu nhiên nổi tiếng nhất ở Nhật Bản, thường được miêu tả dưới hình dạng quỷ dữ.
Oni là gì?
Oni là nhân vật đại diện cho cái ác trong văn hóa dân gian Nhật Bản, với hình ảnh những kẻ thô lỗ, hung bạo, luôn dùng bạo lực để giải quyết mọi việc. Từ việc dọa trẻ em trong các lễ hội mùa đông đến vai trò canh giữ cổng địa ngục, oni xuất hiện ở khắp nơi trên đất nước Nhật Bản. Một khi đã biết về chúng, bạn sẽ dễ dàng nhận ra chúng ở nhiều nơi. Tuy phần lớn oni mang tiếng xấu là quái vật, nhưng không phải tất cả đều độc ác. Một số oni lại rất thân thiện, chẳng hạn như những con quỷ đón chào du khách tại suối nước nóng onsen ở Beppu hay mang lại hạnh phúc cho người dân ở Kunisaki.
Oni trông như thế nào?
Oni thường rất to lớn và cơ bắp, với hình dáng giống con người nhưng vượt trội về chiều cao. Chúng nổi tiếng với gương mặt xấu xí luôn cau có, trên đầu thường có một hoặc hai chiếc sừng, trông khá giống những con yêu tinh hay quái vật trong các nền văn hóa khác. Oni có răng nanh lớn, sắc nhọn thò ra khỏi miệng và thường chỉ mặc một chiếc khố đơn giản. Hầu hết oni đều cầm trong tay một cây gậy sắt lớn, dùng để tấn công bất cứ thứ gì chúng bắt gặp.
Lịch sử của Oni
Người ta cho rằng hình ảnh oni được du nhập vào Nhật Bản cùng với Phật giáo vào thế kỷ thứ 6 và dần phát triển trong các truyền thuyết dân gian Nhật Bản. Trong lịch sử, oni xuất hiện ở mọi ngóc ngách của xã hội Nhật Bản, từ tôn giáo (chủ yếu là Phật giáo) cho đến văn học, đóng vai phản diện trong các câu chuyện nổi tiếng như Momotaro (Cậu bé quả đào). Trong tín ngưỡng Phật giáo, oni là những kẻ phục vụ thần chết, chịu trách nhiệm tra tấn và trừng phạt linh hồn nơi địa ngục.
Thuật ngữ “oni” thực chất dùng để chỉ nhiều loại sinh vật siêu nhiên khác nhau, trong đó phổ biến nhất là hình ảnh con quỷ đáng sợ. Hình ảnh này gắn liền với Phật giáo, thường xuất hiện trong các bức tranh mô tả địa ngục và trong các lễ hội trừ tà theo mùa như Setsubun. Tuy nhiên, thuật ngữ “oni” cũng có thể chỉ các vị thần hoặc linh hồn tổ tiên, những thực thể sống hòa hợp với con người và thường gắn liền với núi non. Ngoài ra, từ “oni” còn được dùng để miêu tả những thứ có kích thước lớn, chẳng hạn như oni-hitode (ngôi sao biển khổng lồ), hoặc để mô tả tính cách con người, như cụm từ oni-shogun (tướng quân dũng mãnh) để chỉ người can đảm.
Bạn có thể nhìn thấy Oni ở đâu?
Một trong những nơi phổ biến nhất để bắt gặp hình ảnh oni là trên các ngôi chùa ở Nhật Bản, nhưng bạn phải ngước nhìn lên cao. Những vật trang trí trên mái chùa thường được tạo hình khuôn mặt oni, với nhiệm vụ bảo vệ ngôi chùa khỏi các linh hồn tà ác.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hai bức tượng lớn thường đứng gác ở cổng chùa không phải là oni. Mặc dù dáng vẻ cơ bắp và tư thế đe dọa, nhưng đây thực chất là những bức tượng Nio (仁王) hoặc Kongorikishi (金剛力士) – những chiến binh tượng trưng cho sự sinh và tử của vạn vật. Dù vậy, khi bước vào bên trong chùa, bạn vẫn có thể bắt gặp hình ảnh các con quỷ oni.
Bảo tàng Oni và Onikko Land – Tottori
Nằm ở vùng nông thôn Tottori, bảo tàng này rất dễ nhận ra nhờ bức tượng quỷ khổng lồ ngồi trên mái và chiếc cổng torii đỏ nhỏ bên cạnh. Bảo tàng trưng bày lịch sử của oni và cách chúng xuất hiện trong văn hóa đại chúng hiện đại. Ngoài ra, nơi đây còn có khu vui chơi rộng lớn dành cho trẻ em, với một số trò chơi tính phí. Thị trấn Houki được cho là nơi có mối liên hệ lâu đời nhất với oni, vì vậy nơi đây được coi là quê hương của yokai này.
Thông tin địa điểm
Tên: Onikko Land (おにっ子ランド)
- Địa chỉ: 580 Udai, Houki, Saihaku, Tottori
- Giờ mở cửa: 10:00 – 17:00 / 9:00 – 17:00 (tháng 7 – tháng 9)
- Ngày nghỉ cố định: Thứ Ba, các ngày lễ quốc gia và toàn bộ từ tháng 12 đến tháng 3
Jigoku Meguri, Beppu
Khu vực onsen nổi tiếng này được biết đến với hình ảnh những oni đỏ và xanh thân thiện – được gọi là yukijin (湯鬼神) – mang lại may mắn cho du khách đến suối nước nóng. Beppu còn được gọi là Jigoku (Địa ngục), với các hồ nước nóng sôi đỏ, xanh sáng và thậm chí cả khu nuôi cá sấu – tạo nên một khung cảnh phù hợp cho sự hiện diện của quỷ oni.
Dãy núi Kunisaki
Thị trấn Kunisaki rất trân trọng oni, coi chúng là linh hồn tổ tiên mang lại hạnh phúc cho người dân. Những ngọn núi đá kỳ lạ trong vùng được cho là nơi cư ngụ của oni, vốn được xem là những thực thể mạnh mẽ, gần giống như các vị thần. Trước đây, người dân từng hành hương nguy hiểm đến các hang động để cầu xin sức mạnh từ oni, và họ tôn trọng thay vì sợ hãi những sinh vật này. Ngày nay, Kunisaki tổ chức nhiều lễ hội, dựng tượng và điêu khắc khổng lồ để tôn vinh oni.
Chùa Senkoji, Osaka
Ngôi chùa này nổi tiếng với những mô tả về thiên đường và địa ngục, cùng nhiều oni giúp dẫn dắt con người trên hành trình đó. Chùa có khu Jigoku-do (đường địa ngục), nơi tái hiện địa ngục Phật giáo và thậm chí đoán định khả năng bạn sẽ phải xuống địa ngục dựa vào vận may của mình. Tại đây, bạn sẽ thấy gương mặt đáng sợ của Enma (閻魔) – vua cai quản thế giới bên kia – cùng những con quỷ khủng khiếp và một đoạn video về hậu quả của lối sống xấu. Nếu thấy quá đáng sợ, bạn luôn có thể ghé thăm khu vực thiên đường kế bên để giải tỏa.
Thông tin địa điểm
Tên: Chùa Senkoji (全興寺)
- Địa chỉ: 4-12-21 Hirano Honmachi, Hirano, Osaka
- Giờ mở cửa: 09:00 – 17:00
- Vé vào cửa: Miễn phí
Lễ hội quỷ ở Nhật Bản
Oni xuất hiện trong nhiều lễ hội Nhật Bản – thường diễn ra vào mùa đông – và đây là cơ hội tuyệt vời để thấy oni trong vai trò đầy đủ nhất của chúng.
Setsubun: Lễ hội ném đậu xua đuổi quỷ
Setsubun (節分) là một trong những lễ hội được tổ chức rộng rãi nhất ở Nhật Bản, với các nghi lễ diễn ra tại hầu hết các ngôi chùa có quy mô vừa và lớn trên khắp đất nước. Trong lễ hội này, người ta ném đậu để xua đuổi quỷ dữ, và tại một số ngôi chùa, các "oni" (quỷ) được hóa trang để làm mục tiêu cho đám đông ném đậu vào, trong khi mọi người hô lớn: “Quỷ đi ra, hạnh phúc vào nhà!” (鬼は外! 福は内!). Setsubun được tổ chức vào những ngày đầu tháng Hai, đúng vào ngày trước khi mùa xuân bắt đầu. Ngoài việc ném đậu, người Nhật còn ăn món sushi cuộn đặc biệt gọi là Eho-maki (恵方巻き), vừa ăn vừa quay mặt về hướng may mắn của năm đó để cầu mong vận may.
Lễ Hội Namahage Sedo: Những Con Quỷ Đáng Sợ
Được tổ chức vào giữa mùa đông lạnh giá tại tỉnh Akita, lễ hội Namahage Sedo (なまはげ柴灯まつり) là một di sản văn hóa phi vật thể của Nhật Bản. Những con quỷ Namahage với vẻ ngoài đáng sợ đi tìm những đứa trẻ hư hoặc lười biếng và theo truyền thuyết, chúng từng tìm kiếm những người ngồi bên bếp lửa quá lâu và sẽ cắt bỏ phần da bị cháy xém của họ. Tuy nhiên, bên cạnh việc gieo rắc nỗi sợ, những con quỷ này cũng giúp cầu nguyện cho một mùa màng bội thu.
Vào đầu tháng Hai, bạn có thể thấy những con quỷ Namahage mang theo đuốc cháy rực, xuống núi và lùng sục khắp thị trấn để tìm những đứa trẻ nghịch ngợm. Không khí lễ hội trở nên sôi động với tiếng trống, lửa trại và cả những món quà ngọt nhỏ được phát cho trẻ em. Nếu không thể tham gia lễ hội trực tiếp, bạn vẫn có thể ghé thăm bảo tàng Namahage trong thị trấn để tìm hiểu về truyền thống độc đáo này.
Comments