ก้าวกระโดดที่สำคัญของบทบาท Ikumen ในวัฒนธรรมญี่ปุ่น

“ikumen” คำนี้อาจจะทำให้หลายๆคนสับสนกับคำว่า “ikemen” ซึ่งมีความหมายว่าผู้ชายที่ เท่ หล่อ หรือเซ็กซี่ ชาวญี่ปุ่นเป็นพวกที่ชอบใช้คำย่อค่ะ คำว่า “ike” ที่มาจาก “ikemen” เป็นคำย่อมาจากคำว่า ‘iketeiru” ซึ่งมีความหมายว่า ดึงดูดและเป็นที่นิยมของเพศตรงข้าม แต่สำหรับคำว่า “iku” ในคำว่า “ikumen” ย่อมาจากคำว่า “ikuji” ที่หมายถึง การดูแลเด็ก และคำว่า “ikumen” จึงหมายถึง ผู้ชายที่ต้องการมีลูกและต้องการดูแลลูกด้วยตนเอง

จำนวนของ ikumen ค่อยๆเพิ่มขึ้นทุกปี

ในช่วงมี่ปีที่ผ่านมานี้ ความนิยมของ ikumen ค่อยๆเพิ่มขึ้นทุกปี ในขณะที่ญี่ปุ่นกำลังได้เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุมาพักหนึ่งแล้ว ทำให้อัตราการเติบโตของเศรษฐกิจค่อนข้างหนืดและอัตราการเกิดก็ลดลง ชาวญี่ปุ่นหลายคนจึงมีความคิดว่าหากพวกเขาสามารถกระตุ้นอัตราการเกิดให้เพิ่มขึ้น ปัญหานี้อาจจะถูกแก้ไขไปได้

จากความคิดนี้นั่นเองที่ทำให้เราได้ยินคำว่า “ikumen” บ่อยขึ้นกว่าเมื่อก่อน และคำนี้ได้ใช้เป็นคำเชิงบวกสำหรับเรียกคุณพ่อที่ช่วยเลี้ยงลูกและช่วยทำงานบ้าน

ทำไมเหล่า ikumen ถึงถูกยกย่อง

ประเทศอื่นๆอาจแปลกใจว่าทำไม ชายชาวญี่ปุ่นถึงถูกยกย่องขนาดนี้เวลาทำงานบ้าน จริงๆแล้วสังคมญี่ปุ่นในปัจจุบันยังเป็นสัมคมแบบผู้ชายเป็นใหญ่ ทั้งในที่ทำงาน ในกระทรวง หรือแม้กระทั่งในบ้าน ความเท่าเทียมระหว่างผู้หญิงกับผู้ชายยังไม่ค่อยเป็นที่ตระหนักอย่างแพร่หลาย การเปลี่ยนแปลงไปสู่ความเท่าเทียมค่อยๆเกิดขึ้น แต่อย่างที่เราทราบกันดีว่าเรื่องเหล่านี้ไม่สามารถเกิดได้ในชั่วข้ามคืน ดังนั้นผู้ชายที่ทำหน้าที่ช่วยเหลืองานบ้านและเลี้ยงดูลูกจึงเป็นที่ยกย่องในหมู่ชาวญี่ปุ่นว่าเป็นตัวอย่างของคุณพ่อที่ดี หรือ ikumen นั่นเอง

ประเด็นสำคัญช่วงนี้ที่เป็นที่ถกเถียงกันคือ บทบาททางเพศ โดยท่านนายกรัฐมนตรี Shinzo Abe มีเป้าหมายที่จะเพิ่มจำนวนผู้หญิงในสายงานบริหารและจัดการ ให้เพิ่มขึ้น 30% ภายในปี 2020 ถึงแม้ว่าจะถูกมองว่ามันไม่มีทางสำเร็จ แต่อย่างนี้นี่ก็ได้เป็นการเริ่มต้นการเปิดโอกาสใหม่ๆให้แก่สังคม ชายหนุ่มชาวญี่ปุ่นยุคใหม่ค่อยๆเริ่มรู้สึกสะดวกใจในการทำงานบ้าน และหลายๆคนเริ่มที่จะรักการเป็นพ่อบ้าน ต้องขอบคุณจำนวน ikumen ที่มากขึ้น ทำให้สังคมแห่งความเท่าเทียมค่อยๆก่อตัวขึ้นในญี่ปุ่น และช่วยให้ผู้หญิงมีโอกาสไล่ตามความฝันในหน้าที่การงานของพวกเธอได้มากขึ้น

คนญี่ปุ่นมอง ikumen อย่างไร

ชาวญี่ปุ่นเองก็ไม่มีใครอยากเป็นแกะดำของสังคมหรือถูกหัวเราะเยาะ การทำให้บทบาทของ ikumen เป็นที่ยอมรับของสังคมจึงเป็นการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ ผลสำรวจของรัฐบาลในปี 2014 เผยออกมาว่า 45%ของชาวญี่ปุ่น ยังคงคาดหวังให้ผู้ชายออกไปทำงานและผู้หญิงควรอยู่บ้านเพื่อเลี้ยงลูกและดูแลบ้าน แต่เมื่อเทียบกับผลสำรวจของปี 1992 พบว่ามีผู้เห็นด้วยกับความคิดนี้ถึง 60% ของประเทศเลยทีเดียว

อย่างไรก็ดี เงินเดือนของผู้หญิงยังถือว่าตามหลังผู้ชายอยู่มาก นี่จึงเป็นอีกอุปสรรคสำคัญที่แก้ได้ยาก

ข้อมูลจากกระทรวงแรงงานและสวัสดิการญี่ปุ่นเปิดเผยว่า ในช่วงระหว่างปี 1997 ถึง 2013 จำนวนของภรรยาที่ต้องทำงานเลี้ยงสามี (และขอละเว้นภาษี) เพิ่มขึ้นมากถึง 175% และในช่วงเวลาเดียวกันจำนวนของสามีที่ขอละเว้นภาษีแก่ภรรยามีจำนวนลดลง 22%

เทรนด์ในปัจจุบัน

สังคมของชาวญี่ปุ่นกำลังให้ความสนใจและความสนับสนุนแก่กลุ่มคุณพ่อที่ตั้งใจจะเป็น ikumen หนึ่งตัวอย่างที่สำคัญคือ โครงการ “Ikumen project” จัดตั้งโดยกระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และสวัสดิการของญี่ปุ่น พวกเขาเตรียมข้อมูลและความรู้ที่จะช่วยส่งเสริมให้เกิดการเปลี่ยนแปลงนี้ โดยการโปรโมตและส่งเสริมให้คุณพ่อชาวญี่ปุ่นสามารถลางานเพื่อช่วยเลี้ยงลูกและใช้เวลานี้ในการเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยเสริมสร้างและเฝ้าดูพัฒนาการของลูกน้อย โครงการนี้ยังชี้แนะให้หลายๆครอบครัวเห็นว่าพวกเขาสามารถทำงานและดูแลครอบครัวได้พร้อมๆกัน