ทำไมชาวญี่ปุ่นจะต้อง…เผยเบื้องหลังวัฒนธรรมสวมหน้ากากอนามัยของชาวญี่ปุ่น

หากคุณเคยไปเที่ยวประเทศญี่ปุ่น อาจจะเคยเห็นชาวญี่ปุ่นสวมหน้ากากอนามัยเดินไปไหนมาไหนบนท้องถนน ในบางประเทศ เช่น อเมริกา ผู้ที่สวมหน้ากากอนามัยมักจะเป็นผู้ที่มีโรคติดต่อ ทำให้วัฒนธรรมการสวมหน้ากากนี้สะดุดตานักท่องเที่ยวทั่วไปแต่การสวมหน้ากากอนามัยเดินไปไหนมาไหน กลับเป็นเรื่องปกติสำหรับชาวดินแดนอาทิตย์อุทัย จริงๆ แล้วการสวมหน้ากากอนามัยเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิตและเป็นอีกหนึ่งไอเท็มที่ชาวญี่ปุ่นสวมหลายๆ ครั้งต่อปี

ผลสำรวจจากสมาคมสินค้าเพื่อสุขอนามัยของญี่ปุ่น พบว่าชาวญี่ปุ่นซื้อและใช้หน้ากากอนามัยกว่า 2 พันล้านชิ้นต่อปี! ด้วยจำนวนประชากร 127 ล้านคน นั่นหมายความว่า ใน 1 ปี ชาวญี่ปุ่น 1 คนจะใช้หน้ากากอนามัยถึง 15 ชิ้น

ในบทความนี้ เราจะมาขุดลึกตั้งแต่จุดเริ่มต้นของการใช้หน้ากากอนามัยและจุดเปลี่ยนที่ทำให้การสวมหน้ากากอนามัยกลายเป็นเรื่องที่ทำกันอย่างแพร่หลาย นอกจากนั้นเราจะพูดถึงเรื่องมารยาทที่ไม่ควรกระทำในการสวมหน้ากากอนามัยและมารยาทต่อผู้อื่นที่สวมหน้ากากอนามัย

ประวัติศาสต์ของหน้ากากอนามัยในญี่ปุ่น

หน้ากากอนามัยรุ่นแรกสุดของญี่ปุ่นเป็นแบบตะข่ายโลหะที่คลุมด้วยผ้าอีกชั่นหนึ่ง เพื่อป้องกันฝุ่นเข้าปากในช่วงแรกๆ หน้ากากอนามัยแบบตาข่ายยังไม่เป็นที่นิยมนัก จนกระทั่งปี 1918 เมื่อไข้หวัดใหญ่สเปนแพร่ระบาดเข้ามาในทุกภูมิภาคของญี่ปุ่น ชาวญี่ปุ่นจึงเริ่มใส่หน้ากากเพื่อป้องกันตนเองจากโรค เมื่อใดก็ตามที่มีโรคระบาดเกิดขึ้น หน้ากากอนามัยก็กลับมาเป็นที่นิยมอีกครั้งจนกระทั่งในปี 1950 โรงงานผลิตหน้ากากได้พัฒนาหน้ากากผ้าที่ทำมาจากผ้ากล็อซ ที่มีความคล้ายคลึงกับปัจจุบัน ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ความรักและผูกพันหน้ากากอยามัยของชาวญี่ปุ่นก็แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น

ทำไมชาวญี่ปุ่นต้องใส่หน้ากากอนามัย?

ชาวญี่ปุ่นใส่หน้ากากอนามัยด้วยเหตุผลที่ต่างกันในช่วงแรกนั้น หน้ากากอนามัยถูกผลิตมาเพื่อใช้ใส่ป้องกันเกสร ฝุ่นละออง เชื้อโรค และฝุ่นที่จะเข้าปากต่อมาผู้คนเริ่มสวมหน้ากากเมื่อเป็นหวัด หรือเมื่อเป็นโรคอื่นๆที่สามารถแพร่กระจายสู่ผู้อื่นได้สาวๆ มักจะสวมหน้ากากเวลาไม่ได้แต่งหน้า แต่หนุ่มๆมักจะใส่เพื่อปิดสิวหรือรอยแดงบางคนสวมหน้ากากทุกวันเพื่อต้องการซ่อนหรือปกปิดตัวตนในยามที่ไม่มั่นใจ หรือรู้สึกไม่ปลอดภัย และเพื่อหลบสายตาของคนรอบตัว เราเรียกพวกเขาว่า “ผู้ใช้หน้ากากเพื่อเป็นที่พึ่งทางใจ”

มารยาทที่ดีในการสวมหน้ากาก

อย่างไรก็ตาม ยังมีสถานที่บางสถานที่ที่ไม่ควรสวมหน้ากากอนามัยถึงอย่างนั้น ชาวญี่ปุ่นมักจะไม่สามารถลาป่วยด้วยเหตุผลว่าเป็นหวัดได้ หลายๆ คนจึงต้องลากสังขารตนเองไปทำงานทั้งๆ ที่ยังป่วยอยู่แต่โชคดีหน่อยที่คุณสามารถสวมหน้ากากอนามัยไปทำงานได้ และจะต้องถอดหน้ากากอนามัยออกเมื่อถึงเวลาที่จะต้องพบเจ้านาย หรือลูกค้าเมื่อใดก็ตามที่ถอดหน้ากากอนามัยออกแล้ว ให้คุณเก็บใส่กล่องใส่หน้ากากอนามัยให้เรียบร้อย ไม่ควรจับยัดๆหมกใส่กระเป๋าเสื้อหรือกระเป๋ากางเกงนอกจากนั้นแล้วยังมีมารยาทเกี่ยวกับหน้ากากอนามัยในสถานการณ์อื่นๆอีกด้วย เช่น ไม่ควรสวมหน้ากากอนามัยไปร่วมพิธีแต่งงาน ถ้าเป็นไปได้ก็ไม่ควรไปร่วมงานจะดีกว่าในทางกลับกัน คุณสามารถสวมหน้ากากอนามันไปร่วมงานศพได้ แต่เมื่อจะต้องพูดคุยกับใครให้ถอดหน้ากากออก กล่าวขอโทษ และใส่กลับไปใหม่

อนาคตของหน้ากาก

ปัจจุบัน คุณสามารถหาซื้อหน้ากากอนามัยรูปร่าง สี และไซส์แบบต่างๆ ได้ คุณสามารถหาหน้ากากขนาดใหญ่หรือขนาดเล็ก หน้ากากอนามัยแบบ 3มิติ ได้ตามร้านขายยาทั่วไป หรือตามร้านสะดวกซื้อทั่วญี่ปุ่นหน้ากากอนามัยที่ขายในปัจจุบันมักจะมีเทคโนโลยีใหม่ๆ เช่น หน้ากากอนามัยที่สามารถกำจัดเชื้อโรคได้ด้วยประจุเงิน หรือแบบที่หยุดการทำงานของไวรัสด้วยไทเทเนียมออกไซด์ แบบที่ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้ปากและผิวหน้ายามคุณหลับ และแบบที่ออกแบบโดยดีไซเนอร์ชื่อดัง

หากมาเที่ยวญี่ปุ่นครั้งหน้าแล้วเกิดอาการแพ้ขึ้นมา ลองหยิบหน้ากากอนามัยมาสวมดูสิคะ แต่อย่าเผลอตัวสวมเข้าไปในห้องประชุมเท่านั้นเอง