มารยาทที่ควรรู้ในการใช้ตะเกียบที่ญี่ปุ่น

การเรียนรู้วิธีใช้ตะเกียบเอาไว้ก่อนมาญี่ปุ่นจะช่วยให้คุณหลีกเลี่ยงปัญหาได้มากค่ะ – ญีปุ่นเป็นประเทศบนหมู่เกาะที่มีวัฒนธรรมประเพณีอันน่าสนใจที่มีรากฐานมานานนับหลายร้อยปีและผ่านการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่อย่างฉับพลัน แต่อย่างหนึ่งที่ไม่เปลี่ยนเลยก็คือระเบียบและมารยาทในการใช้ตะเกียบนั่นเองค่ะ

การเรียนรู้วิธีใช้ตะเกียบนั้นไม่ใช่ข้อบังคับในมารยาทบนโต๊ะอาหารญี่ปุ่น แต่มันจะช่วยในประสบการณ์การท่องเที่ยวของคุณดียิ่งขึ้นไปอีกมากค่ะ - โดยเฉพาะในโอกาสรับประทานอาหารแบบเป็นทางการหรือในการทำธุรกิจที่ญี่ปุ่นค่ะ

เพียงทำตามวิธีใช้ตะเกียบข้างล่างนี้ คุณก็สามารถสร้างความประทับใจให้กับเพื่อนๆได้ระหว่างทานอาหารค่ะ

ตะเกียบญี่ปุ่นเป็นอุปกรณ์การทานอาหารแบบดั้งเดิม

ควรระลึกเอาไว้เสมอว่าต้องใช้มือทั้งสองข้างในการหยิบจับตะเกียบและจำไว้ว่านี้คือเครื่องใช้ในการรับประทานอาหาร ตะเกียบก็ไม่ต่างจากช้อนส้อม อย่าเล่นและอย่าใช้ชี้ไปที่ใครระหว่างรับประทานอาหาร และอย่าใช้เป็นไม้กลองตีจานชามเพราะนั้นเป็นการเสียมารยาทอย่างมาก

วิธีการจับตะเกียบที่ถูกต้อง

ข้อนี้ต้องใช้เวลากว่าจะชำนาญ แต่ขอแนะนำเคล็ดง่ายๆค่ะ ลองดูคนอื่นๆแล้วเลียบแบบการขยับมือดู อย่างที่รู้กันค่ะ “ยิ่งฝึกยิ่งพร้อมยิ่งซ้อมยิ่งชำนาญ” – การจับตะเกียบที่ถูกต้องนั้น ควรจับตะเกียบแท่งแรกด้วยนิ้วชี้และนิ้วกลางลงมาหนึ่งในสามจากปลายด้านบน ใช้ปลายนิ้วโป้งช่วยประคองให้มั่นค่ะ ส่วนแท่งที่สองวางลงบนนิ้วนางและฐานนิ้วโป้ง สิ่งสำคัญที่สุดก็คือ ตะเกียบแท่งที่สองต้องเสถียรตลอดเวลาค่ะ ในการคีบอาหาร ขยับเพียงนิ้วโป้ง นิ้วชี้และนิ้วกลางก็พอ ในช่วงแรกๆก็อาจจะยากสักหน่อยแต่ก็ควรอดทนหมั่นฝึกฝนเอาไว้ให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ค่ะ

ที่วางตะเกียบของญี่ปุ่น

ร้านอาหารญี่ปุ่นส่วนใหญ่จะมีที่วางตะเกียบ (箸置き ฮะฉิโอคิ) ให้ – เวลาที่ไม่ได้ใช้ ก็ควรวางตะเกียบบนที่วาง อย่างไรก็ตาม แม้ไม่มีที่วางตะเกียบมาให้ก็ควรวางตะเกียบให้เรียบร้อยตรงหน้า จะใช้ไอเดียเก๋ๆ พับซองตะเกียบเป็นที่วางก็ยังได้ อีกอย่างค่ะ ควรวางตะเกียบในแนวราบชี้ไปทางซ้ายหรือขวาค่ะ เพราะการวางตะเกียบแล้วชี้ไปทางใครเข้าจะเป็นการเสียมารยาท

ดูคลิปวิดีโอการพับที่วางตะเกียบได้ที่นี่ค่ะ:

วิธีการและมารยาทในการใช้ตะเกียบของญี่ปุ่น

ตะเกียบญี่ปุ่นนั้นมีวิธีการและมารยาทในการใช้งานที่ถูกต้องอยู่ค่ะ ในส่วนนี้เราจะมาแนะนำเกี่ยวกับมารยาทการใช้ตะเกียบเป็นหลักค่ะ

 立て箸 (ตาเตะบาฉิ) อย่าปักตะเกียบแนวตั้งลงบนข้าว

นี้เป็นข้อที่ห้ามทำโดยเด็ดขาดเพราะนี้เป็นวิธีการบูชาข้าวให้กับดวงวิญญาณบรรพบุรุษหรือผู้ล่วงลับค่ะ โดยปกติตะเกียบและอาหารอื่นๆก็จะถูกใช้เป็นเครื่องบูชา หลายคนเชื่อว่าการทำเช่นนั้นเวลาทานอาหารจะนำโชคร้ายเข้ามากันค่ะ

刺し箸 (ซาชิบาฉิ) อย่าจิ้มอาหารด้วยตะเกียบ

ถูกแล้วค่ะ อย่าใช้ตะเกียบเสียบหรือจิ้มอาหาร – จำไว้ว่าตะเกียบนั้นใช้เป็นคู่ในการคีบอาหารค่ะ ดังนั้นการใช้ตะเกียบจิ้มอาหารจึงถือเป็นการเสียมารยาทค่ะ

渡し箸 (วาตาชิบาฉิ) อย่าวางตะเกียบพาดบนชามอาหาร

ถ้าแปลตามตัวก็คือวางพาดค่ะ การวางตะเกียบพาดบนชามสื่อเป็นนัยว่าอาหารไม่ถูกปากและอาจเป็นการต่อว่าพ่อครัวไปในตัวค่ะ อย่างที่บอกไว้ด้านบนค่ะ ควรใช้ที่วางตะเกียบตลอดค่ะ

指し箸 (ซาชิบาฉิ) ควรวางตะเกียบลงก่อนเริ่มการสนทนา

คุณสื่อสารด้วยท่าทางใช้มือด้วยหรือเปล่า ถ้าใช่แล้วละก็ คุณควรจะวางตะเกียบลงก่อนจะเผลอตวัดตะเกียบไปมาระหว่างที่คุยค่ะ อีกอย่าง อย่าลืมว่าการใช้ตะเกียบชี้ไปที่คนอื่นนั้นเป็นการเสียมารยาท - ตะเกียบนะคะไม่ใช่อาวุธ!

箸渡し (ฮะฉิวาตาชิ) อย่าส่งอาหารให้คนอื่นด้วยตะเกียบผ่านตะเกียบ (อย่ารับอาหารด้วยตะเกียบ)

การส่งด้วยตะเกียบแบบนี้ตรงกับธรรมเนียมการส่งอัฐิไปยังภาชนะบรรจุในพิธีฌาปนกิจศพ-เก็บอัฐิของญี่ปุ่นค่ะ ถือได้ว่าเป็นข้อห้ามข้อใหญ่ที่สุดบนโต๊ะอาหารญี่ปุ่นเลยก็ว่าได้ค่ะ เลี่ยงได้ก็ควรหลีกเลี่ยงไว้ตลอดค่ะ

ถ้าคุณเพิ่งได้เที่ยวญี่ปุ่นเป็นครั้งแรก เจ้าบ้านก็พอจะเข้าใจว่าคุณอาจจะไม่คุ้นเคยกับประเพณีและมารยาทพื้นฐานเท่าไหร่ค่ะ

ไม่ต้องเกร็ง ผ่อนคลายไว้ก่อนค่ะ – ไม่ว่าจะอยู่กับครอบครัวหรือเพื่อน หรือไปทานอาหารเชิงธุรกิจ เพียงทำตามข้อปฏิบัติในวัฒนธรรมของญี่ปุ่น คุณก็จะได้รับความเคารพกลับมาเช่นกันค่ะ