โนเรน...ได้เวลาเปิดม่านแล้ว!

เวลาไปร้านอาหารญี่ปุ่น เพื่อนๆ คงเคยเดินหัวชนม่านที่กั้นหน้าร้านกันอยู่ใช่ไหมคะ ม่านนี้คนญี่ปุ่นเรียกกันว่า โนเรน ว่าแต่เขาแขวนโนเรนกันทำไมนะ ไว้ประดับร้านเท่านั้นหรือเปล่า

โนเรน หรือในภาษาญี่ปุ่นเขียนว่า  暖簾 เป็นผ้าม่านที่ใช้แขวนไว้หน้าร้านค้า ร้านอาหาร ตามบ้านเรือน หรือแม้กระทั่งในอาคาร โดยมีวัตถุประสงค์หลัก 3 อย่าง ได้แก่

-    1. เพื่อสร้างความเป็นส่วนตัว โดยการบดบังสายตาจากผู้คนที่เดินผ่านไปผ่านมา

2. เพื่อป้องกันแสงแดด ความหนาวเย็น และฝุ่นละออง

 3. เพื่อบอกชื่อร้านหรือบริการ

นอกจากประโยชน์ใช้สอยแล้ว คำว่า โนเรน ยังเป็นคำอุปมาที่หมายถึง “ชื่อเสียง” ในสมัยก่อนคนญี่ปุ่นมีความเชื่อว่า หากมีคนมาเช็ดมือ ฝากคราบเปื้อนไว้บนผ้าหน้าร้านหลังรับประทานอาหารแล้ว จะทำให้ร้านมีชื่อเสียง เป็นที่นิยมมากขึ้น ยิ่งมีคราบเยอะ ยิ่งดีเชียวแหละค่ะ อย่างนี้ทำให้นึกถึงเวลาไปทางร้านข้างทาง หรือที่เรียกว่า Yatai ที่จะเป็นเคาเตอร์ไม่ใหญ่มากนัก เวลาเรานั่ง หลังเราเกือบจะสัมผัสกับผ้าเล็กๆ ที่คั่นแค่เรากับถนนเองค่ะ เพราะงั้นก็เดาได้เลยว่า ต้องมีหลายๆ คนเคยมาเช็ดมือกับผ้าเหล่านี้แน่นอน

ความหมายของโนเรนในสำนวนญี่ปุ่น

ในภาษาญี่ปุ่น คำว่า โนเรน จะถูกใช้ในเชิงธุรกิจและการค้า ซึ่งคำว่า โนเรน มีความหมายตรงตัวแปลว่า บริษัท หรือ ธุรกิจ ยกตัวอย่างเช่น

“Noren wo ageru”, 暖簾を揚げる แปลว่า แขวนผ้าม่าน ซึ่งก็สื่อถึงการเริ่มต้นกิจการ หรือในความหมายตรงข้าม  “Noren wo sageru”,暖簾を下げる ก็หมายถึง ปิดกิจการแล้วนั่นเอง

อีกทั้งคำว่า Noren ยังมีความหมายในเชิงเสียดสี เช่น “Noren ni udeoshi”, 暖簾を腕押し มีความหมายว่า ออกแรงดันผ้าม่าน ซึ่งหมายถึง การพยายามทำสิ่งที่ไร้ความหมาย หรือที่เราคุ้นเคยในภาษาไทยอย่าง ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ นั่นเอง

นอกจากเราจะเห็นโนเรนตามหน้าร้านค้าและร้านอาหารแล้ว ยังมีการแขวนโนเรนในร้านอีกด้วยนะคะ  การแขวนโนเรนภายในร้านก็มีจุดประสงค์คล้ายๆ เดิมคือ การแยกห้องให้เป็นสัดส่วนและช่วยสร้างความเป็นส่วนตัว เราจึงเห็นโนเรนถูกแขวนไว้ตามหน้าร้าน หน้าห้องครัวและหน้าห้องน้ำ นอกจากนั้นตามร้านอาหาร การแขวนโนเรนภายในยังช่วยกันควันและกลิ่นไม่ให้ฟุ้งกระจายไปทั่วร้าน เมื่อไปรับประทานอาหารที่ร้านแล้วหัวไม่เหม็นแน่นอน

โนเรน...สัญลักษณ์ทางความเชื่อ

สุดท้ายแล้วโนเรนยังเป็นเหมือนสิ่งที่ป้องกันปีศาจร้ายหรือ “kekkai” ไม่ให้สามารถเข้ามาในบ้านหรือร้านของเราได้  เช่นเดียวกับโนเรนที่แขวนบนประตูทางเข้าศาลเจ้าของศาสนาชินโตหรือที่เรียกว่า Tori ก็เป็นสิ่งที่ปกป้องคุ้มครองศาลเจ้าเช่นกัน หากเพื่อนๆอยากจัดสถานที่ศักดิ์สิทธิ์เล็กๆแบบญี่ปุ่นภายในบ้าน ลองทำตามขนบธรรมเนียมญี่ปุ่นดูนะคะ ก่อนอื่นต้องทำความสะอาดหรือเคลียร์ของที่ไม่ได้ใช้ออกไปจากบ้านก่อน จากนั้นเช็ดพื้นบริเวณทางเข้าด้วยน้ำสะอาดและวางจานเกลือเล็กๆ 2 จานไว้ใต้ทางประตูทางเข้า เพียงเท่านี้บ้านของเราก็ได้รับการปกป้องคุ้มครองจากสิ่งไม่ดีทั้งหลายแล้วค่ะ

ในครั้งนี้  Fun Japan หวังว่าทุกคนจะคลายสงสัยในเรื่องผ้าม่านโนเรนและเข้าใจวัฒนธรรมของญี่ปุ่นมากขึ้นไปอีกนะคะ

หากเพื่อนๆมีข้อสงสัยหรืออยากแสดงความเห็น ก็สามารถมาแชร์กันได้ที่คอมเมนต์ด้านล่าง แล้วพบกันใหม่นะคะ Mata ne!