อาหารญี่ปุ่นมักจะมีภาพลักษณ์ว่าเป็นอาหารแบบไคเซกิ (懐石 / kaiseki อาหารชุดที่มาทีละอย่าง) แต่อาหารญี่ปุ่นพื้นฐานคือ "หนึ่งซุปสามกับ" ซึ่งเป็นการผสมกันระหว่าง "ข้าว" "ซุป" และ "เครื่องเคียง" 3 อย่าง ซึ่งเป็นอาหารหลักของชาวญี่ปุ่นมาแต่ช้านานค่ะ เรียกกันว่า "อิจิจูซันไซ" (一汁三菜 หนึ่งซุปสามกับ) เมื่อคุณมาเที่ยวญี่ปุ่น ไปลองกินอาหารสไตล์หนึ่งซุปสามกับซึ่งมีความสมดุลทางโภชนาการที่ยอดเยี่ยมกันดูนะคะ
"อิจิจูซันไซ" (一汁三菜) คืออะไร?
การจัดเรียงอาหารญี่ปุ่นแบบพื้นฐานบนโต๊ะอาหารคืออิจิจูซันไซค่ะ "อิจิจูซันไซ" เป็นการจัดสำรับอาหารญี่ปุ่นแบบดั้งเดิม ซึ่งเป็นอาหารที่สมดุลทางโภชนาการที่รวมเอาข้าวและซุปเข้ากับอาหารจานหลักและเครื่องเคียงอีกสองอย่าง ถ้าจะระบุให้ชัดเจน โดยพื้นฐานแล้วก็คือการจัดข้าวและซุปเข้ากับอาหารจานหลักหนึ่งอย่าง เช่น เนื้อสัตว์และปลา และเครื่องเคียงสองอย่าง เช่น ผัก เห็ด และสาหร่ายค่ะ
ข้าว (อาหารหลัก)
ข้าวเป็นอาหารหลักของคนญี่ปุ่น เป็นแหล่งพลังงานที่จำเป็นในมื้ออาหารทุกวันและเป็นเมนูที่มีบทบาทในการเสริมคาร์โบไฮเดรตให้ร่างกาย ในกรณีของสำรับอาหารญี่ปุ่น ข้าวก็เป็นอาหารหลัก นอกจากข้าวขาวแล้ว ยังมีข้าวกล้องและข้าวฟ่าง และข้าวที่หุงกับอาหารอย่างอื่นก็ยังมีคุณค่าทางโภชนาการสูงอีกด้วย ควรวางข้าวไว้ด้านหน้าซ้ายในฐานะอาหารหลักค่ะ (เพื่อใช้มือซ้ายหยิบชามข้าวมากินเนื่องจากมือขวาใช้จับตะเกียบ)
ซุป
"อิจิจู" (一汁) หมายถึงซุปหนึ่งอย่าง จะเป็นซุปมิโสะหรือซุปอื่น ๆ ก็ได้ ซุปนี้จะวางไว้ทางด้านขวามือของผู้กิน ทางด้านขวาของชามที่มีข้าวพูน ซุปนอกจากจะมีบทบาทในการให้ความชุ่มชื้นแก่ร่างกายแล้ว การใส่ส่วนผสมจำนวนมากลงในซุปก็ยังทำให้การทานอาหารมีรสชาติมากยิ่งขึ้น จึงมีบทบาทสำคัญในด้านโภชนาการด้วยค่ะ
อาหารจานหลัก
อาหารจานหลักของอาหารญี่ปุ่นคืออาหารที่มีเนื้อ ปลา ไข่ ถั่วเหลือง ฯลฯ และเป็นกับข้าวที่ตรงกับสิ่งที่เรียกว่า "อาหารจานหลัก" คิดซะว่าเป็นเมนูที่มีโปรตีนซึ่งเป็นสารอาหารที่ประกอบขึ้นเป็นส่วนใหญ่ของร่างกาย เนื่องจากปริมาณแคลอรี่และเกลือจะแตกต่างกันไปตามวิธีการปรุง เช่น การย่าง การต้ม และการนึ่ง จึงจำเป็นต้องเปลี่ยนเนื้อหาของเครื่องเคียงตามอาหารจานหลักเพื่อให้ความสมดุลย์ทางโภชนาการค่ะ วางอาหารจานหลักถัดออกไปจากชามใส่ซุป หากจานหลักเป็นปลาย่าง โดยพื้นฐานแล้วจะวางหัวปลาย่างให้หันไปทางซ้ายของสำรับค่ะ
บทความที่เกี่ยวข้อง:
เครื่องเคียง
เครื่องเคียงคือกับข้าวที่มีผักสีเขียว-เหลือง ผักสีอ่อน เห็ด มันฝรั่ง และสาหร่าย ส่วนใหญ่ทำหน้าที่เสริมสร้างวิตามิน แร่ธาตุ และใยอาหาร ซึ่งเป็นสารอาหารที่สร้างสมดุลย์ให้กับร่างกาย เครื่องเคียงมักจะเป็นของต้ม ผักคลุกเดรสซิ่ง หรือของปิ้งย่าง และเสิร์ฟในชามขนาดเล็กหรือจานเล็ก เครื่องเคียงจะวางไว้ข้างอาหารจานหลัก โดยทั่วไปจะอยู่ด้านซ้ายสุดค่ะ
บทความที่เกี่ยวข้อง:
เครื่องเคียงรอง
โดยพื้นฐานแล้วจะมีการเตรียมเครื่องเคียงสองจาน สารอาหารที่ไม่สามารถเสริมด้วยเครื่องเคียงจานแรกได้จะเสริมด้วยเครื่องเคียงจานที่ 2 (เครื่องเคียงรอง) เป็นเครื่องเคียงที่เสิร์ฟมาในชามใบเล็กๆ และมักจะเป็นอาหารที่ให้ความสดชื่น เช่น ผักคลุกเดรสซิ่ง หรือผักลวก โดยทั่วไปแล้วเครื่องเคียงรองจะวางอยู่ตรงกลางค่ะ
Comments