อร่อยง่ายสไตล์ญี่ปุ่น: วิธีอิ่มอร่อยและเพลิดเพลินกับโซบะญี่ปุ่น

เหมาะกับการรับประทานไม่ว่าจะในฤดูร้อนหรือฤดูหนาว โซบะ (蕎麦 หรือ そば) เป็นหนึ่งในอาหารหลักของการกินอาหารจำพวกเส้นในญี่ปุ่น ดีต่อสุขภาพ ราคาไม่แพง และมีความหลากหลาย สามารถพบได้ในทั้งเมนูอาหารจานด่วนไปจนถึงร้านอาหารแบบดั้งเดิมระดับไฮเอนด์ ไม่ว่าคุณจะชอบโรยหน้าด้วยเทมปุระกรุบกรอบบนซุปที่อุ่น ๆ หรือจะชอบกองบนถาดไม้ไผ่สูงพร้อมที่จะจุ่มซอสก็ตาม ในญี่ปุ่นก็ย่อมจะมีเมนูโซบะสำหรับทุกสไตล์การกินเลยค่ะ

โซบะ คืออะไร?

โซบะเป็นอาหารจำพวกเส้นแบบพิเศษที่มาจากประเทศญี่ปุ่นที่ใช้แป้งโซบะในการทำ แม้ว่าการใช้ส่วนผสมพื้นฐานจะย้อนกลับไปในยุคโจมง (14,000 - 300 ปีก่อนคริสตกาล) แต่เดิมรับประทานในรูปแบบเกี๊ยวหรือขนมปังกรอบแครกเกอร์ บะหมี่โซบะเพิ่งถูกพัฒนาขึ้นในช่วงต้นศตวรรษที่ 17 ในสมัยเอโดะ ซึ่งคาดกันว่าอาจจะเป็นที่จังหวัดนากาโน่

โดยทั่วไปแล้ว ขนาดเส้นโซบะจะค่อนข้างบางเมื่อเทียบกับเส้นอื่น ๆ เช่นอุด้งที่หน้ากว่า โซบะอุดมไปด้วยไทอามีนและมีกรดอะมิโนทั้งแปดชนิด ทำให้เป็นตัวเลือกยอดนิยมสำหรับผู้รักสุขภาพ เส้นโซบะสามารถเสิร์ฟแบบร้อนหรือเย็นก็ได้ และยังมีอาหารประจำภูมิภาคมากมายที่ใช้โซบะ รวมถึงอาหารประจำชาติยอดนิยมที่เสิร์ฟเป็นอาหารมื้อเบาแบบง่าย ๆ ในราคาไม่แพง ผู้ผลิตบางรายจะเพิ่มแป้งสาลีเพื่อลดความเปราะบางของเส้นโซบะ เช่นเดียวกับที่ใช้ในนากาโนะโซบะแบบดั้งเดิม

โซบะประเภทต่างๆ

แม้จะเป็นเมนูที่สะดวกและแสนง่าย แต่โซบะก็มีความหลากหลายมาก ไม่ว่าจะแบ่งแยกตามต้นกำเนิด วิธีการทำ และส่วนผสม ทั้งหมดล้วนมีโซบะหลากหลายประเภทให้ลอง และนั่นก็แค่ก่อนที่คุณจะได้ไปแบ่งแยกชนิดจากอาหารตามฤดูกาลและอาหารท้องถิ่นที่ใช้โซบะเหล่านี้ต่ออีก!

แบ่งตามวิธีทำโซบะ

แม้ว่าโซบะส่วนใหญ่ที่ซื้อในซูเปอร์มาร์เก็ตจะทำโดยใช้เครื่องจักร แต่การทำโซบะแบบดั้งเดิมนั้นต้องใช้การนวดด้วยมือ ด้วยการเติมน้ำลงในแป้งที่นวดด้วยโม่หิน ผู้ผลิตโซบะชั้นนำจะนวดแป้งด้วยมือก่อนที่จะม้วน พับ และหั่นเป็นเส้นโซบะ

แบ่งตามส่วนผสม: จากสาหร่ายไปจนถึงมัทฉะ

ถึงส่วนผสมหลักของโซบะคือแป้งโซบะ แต่อัตราส่วนของแป้งโซบะต่อแป้งสาลีจะแตกต่างกันไปเนื่องจากผู้ผลิตต้องการค้าหาเนื้อสัมผัสที่แตกต่างกันไป โซบะที่เป็นแป้งโซบะ 100% เรียกว่าจูวาริหรือโทวาริโซบะ (十割そば) อย่างไรก็ตาม นิฮาจิโซบะ (二八蕎麦) เป็นแป้งสาลี 20% และแป้งโซบะ 80% และมีความเปราะของเส้นน้อยกว่าเล็กน้อย ซึ่งเรียกอีกอย่างว่าฮาจิ-วาริโซบะ (八割そば โซบะ 80%) เส้นโซบะที่ทำโดยใช้โซบะที่เพิ่งเก็บเกี่ยวใหม่เรียกว่า ชินโซบะ (新そば) และมีรสหวานกว่า

ชนิดของโซบะที่ใช้ก็ส่งผลต่อลักษณะของเส้นได้เช่นกัน หนึ่งในเส้นที่เป็นที่นิยมมากที่สุดเรียกว่า อินากะโซบะ (田舎そば โซบะต่างจังหวัด) ซึ่งใช้โซบะทั้งต้นและเป็นเส้นโซบะที่หนากว่า ซาราชินาโซบะ (更科そば) เป็นอีกรูปแบบหนึ่งที่บางและเบากว่าเนื่องจากใช้ผงโซบะที่สีแล้ว

คุณสามารถเพิ่มส่วนผสมหลายอย่างลงในเส้นโซบะเพื่อเปลี่ยนสี เนื้อสัมผัส และรสชาติได้ สำหรับเส้นโซบะสีเขียวก็สามารถทำได้โดยการเพิ่มมัทฉะเพื่อทำฉะโซบะ (茶そば โซบะชา) ในขณะที่บางคนชอบที่จะใส่สาหร่ายเพื่อทำเฮงิโซบะ (へぎそば) ตัวเลือกตามฤดูกาล ได้แก่ จิเน็นโจโซบะ (自然芋そば) ที่ผสมแป้งมันเทศป่า ส่วนโยโมกิโซบะ (よもぎそば) ก็จะใช้โกฐจุฬาลัมพาจีน

แบ่งตามภูมิภาค: จากฮอกไกโดไปนากาโนะ

มีโซบะหลากหลายชนิดที่ให้รสชาติและเนื้อสัมผัสที่แตกต่างกันอันเป็นผลมาจากแป้งโซบะในท้องถิ่นที่พวกเขาใช้ ในฮอกไกโด เอตันเบ็ตสึโซบะ (江丹別そば) ได้รับการตั้งชื่อตามพื้นที่เล็ก ๆ ที่เป็นแหล่งกำเนิดซึ่งอยู่ใกล้กับอำเภออาซาฮิคาวะ เกาะทางตอนเหนือฮอกไกโดนี้ผลิตแป้งโซบะประมาณ 40% ของตลาดมูลรวมทั้งประเทศ และเป็นที่รู้จักในด้านคุณภาพเนื่องจากอุณหภูมิที่ผันผวนอย่างมากในฤดูร้อนกับฤดูหนาว ส่วนโซบะจากนากาโนะ ชินชูโซบะ (信州そば) หรือชินาโนะโซบะ (信濃そば) ก็เป็นตัวเลือกยอดนิยมไปทั่วประเทศญี่ปุ่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเนื่องจากภูมิภาคนี้ถือเป็นแหล่งกำเนิดของโซบะนั่นเอง ด้วยดินภูเขาไฟ อุณหภูมิที่แตกต่างกัน และน้ำแร่คุณภาพสูง นากาโนะจึงขึ้นชื่อในด้านการผลิตโซบะที่ดีที่สุดในญี่ปุ่น

ที่ร้านอาหารหรือตามสถานีรถไฟ: กินโซบะที่ไหนได้

โซบะเป็นอาหารที่หลากหลายอย่างแท้จริง ไม่เพียงแต่ในรูปแบบและท็อปปิ้งโรยหน้าเท่านั้น แต่ยังรวมถึงสถานที่ที่คุณสามารถเพลิดเพลินกับโซบะด้วย ด้วยความเรียบง่ายและความสะดวกในการเตรียม มันจึงมักถูกรับประทานเป็นอาหารประเภท 'ฟาสต์ฟู้ด' เบา ๆ แต่ในเชิงอาหารที่ดีต่อสุขภาพมากกว่าอาหารฟาสต์ฟู้ดจริง ๆ ร้านอาหารโซบะแบบยืนกินก็เป็นวิธีที่ยอดเยี่ยมในการสัมผัสวัฒนธรรมอาหารญี่ปุ่นในส่วนนี้ และสามารถพบได้ใกล้หรือภายในสถานีรถไฟ ซึ่งมักจะอยู่บนชานชาลาจริง ๆ อาหารมีราคาไม่กี่ร้อยเยนและสามารถเสิร์ฟและรับประทานได้ในเวลาไม่กี่นาที

ในทางตรงกันข้าม โซบะยังเสิร์ฟในร้านอาหารระดับไฮเอนด์พิเศษหลายแห่ง โดยเน้นที่การใช้ส่วนผสมและท็อปปิ้งที่ดีที่สุด บ่อยครั้ง ร้านอาหารจะเสิร์ฟชินาโนะโซบะหรือเอตันเบ็ตสึโซบะ และทำเส้นโซบะด้วยตัวเอง โดยที่บางร้านถึงกับบดโซบะนวดแป้งด้วยตัวเองกันเลยค่ะ เมนูเหล่านี้มักจะมีราคาระหว่าง 1,000 - 3000 เยน โดยราคาจะสูงกว่าสำหรับตัวเลือกเครื่องท็อปปิ้งอย่างเทมปุระ

เมนูหลากหลาย: วิธีกินโซบะ

โซบะเป็นอาหารเอนกประสงค์ที่สามารถปรับให้เข้ากับฤดูร้อนหรือฤดูหนาวได้ โดยมีความหลากหลายตามฤดูกาลและภูมิภาค

เครื่องท็อปปิ้งทั่วไปสำหรับโซบะ

โซบะหลายจานปรุงอย่างเรียบง่ายและใช้เครื่องโรยหน้าต่างๆ ผสมกันเพื่อเพิ่มสีสัน เนื้อสัมผัส และรสชาติให้กับเมนูนั้น ๆ สำหรับโซบะแล้วมันถือเป็นเรื่องปกติที่ส่วนผสมเหล่านี้จะเติมเป็นท็อปปิ้งวางบนเส้นแทนที่จะผสมในซุปแต่แรก ซึ่งมักจะทำแบบนี้กันเพื่อรักษาเนื้อสัมผัสและรสชาติของวัตถุดิบให้สดใหม่ ไข่ ผักตามฤดูกาล สาหร่ายหรือเนื้อปลาฝอยก็เป็นตัวเลือกทั่วไป เช่นเดียวกับต้นหอมสับ นักกินหลายคนเลือกกินหนึ่งหรือสองชามและเลือกเมนูให้เรียบง่าย แม้ว่าอาหารบางเมนู เช่น บุคคาเคะโซบะหรือฮิยาชิโซบะจะรวมตัวเลือกหลายอย่างเข้าด้วยกัน

โมริโซบะ (盛りそば)

โมริโซบะเป็นหนึ่งในวิธีที่ง่ายที่สุดในการกินโซบะ และมีความหมายตามตัวอักษรว่า 'โซบะกองพูน' เส้นโซบะเสิร์ฟแบบเย็น ๆ บนถาดหรือตะกร้าไม้ไผ่สาน เมนูนี้เป็นที่นิยมอย่างมากในฤดูร้อนและมาพร้อมกับน้ำจิ้มซึยุที่ทำด้วยซุปต้มดาชิ มิริน โชยุ น้ำ และส่วนผสมอื่น ๆ

ซารุโซบะ (ざるそば)

คล้ายกับโมริโซบะมาก ซารุโซบะยังเสิร์ฟเย็นและได้ชื่อมาจากถาดระบายน้ำทำจากไม้ไผ่สานที่ปกติจะใช้ใส่เพื่อเสิร์ฟ เส้นเหล่านี้โรยหน้าด้วยสาหร่ายโนริขูดฝอย

คาเคะโซบะ (かけそば)

รูปแบบที่นิยมใช้กันมากที่สุดในญี่ปุ่นของโซบะร้อน คาเคะโซบะจะใส่เส้นโซบะลงในชามน้ำซุปสึยุที่อุ่น ๆ ซึ่งคล้ายกับน้ำจิ้มที่เสิร์ฟพร้อมกับโซบะแบบเย็นที่กล่าวมา แต่ผสมน้ำให้จางลง

เท็มปุระโซบะ (天ぷらそば)

โซบะใส่เทมปุระที่เสิร์ฟคู่กับบะหมี่ร้อนหรือเย็นเป็นเมนูที่ได้รับความนิยมจากเนื้อสัมผัสที่ตัดกันของเส้นที่นุ่มกับเครื่องชุปแป้งทอดกรอบ ๆ เทมปุระมักจะเป็นส่วนผสมของอาหารทะเลกับผัก โดยมีตัวเลือกตามฤดูกาลให้เลือกเป็นส่วนใหญ่

บุคคาเคะโซบะ (ぶっかけそば)

นี่เป็นอีกหนึ่งเมนูโซบะแบบเย็นที่มักรับประทานในช่วงหน้าร้อน ก๋วยเตี๋ยวเสิร์ฟในน้ำซุปข้นแบบเย็นและโรยหน้าด้วยเครื่องต่าง ๆ ที่พบมากที่สุดคือไข่ดิบ ปลาโอฝอย ต้นหอมหั่น และสาหร่ายโนริหั่นฝอย

โทโรโระโซบะ (とろろそば)

เมนูง่าย ๆ โทโรโระโซบะเป็นการจับคู่โซบะธรรมดากับมันเทศนางาอิโมะดิบซึ่งมีความเหนียวหนืดผสมลงในชาม มันเทศสีขาวถูกนำมาขูดเรียกว่า โทโรโระ และกลายสภาพเป็นกึ่งของเหลวหนืด ๆ ให้ความเข้มข้นกับน้ำซุป

ซันไซโซบะ (山菜そば)

มักเสิร์ฟตามบ้านพักบนภูเขาหรือในวัด ซันไซโซบะใช้ผักป่าที่เสิร์ฟพร้อมเส้นโซบะในน้ำซุปร้อน นี่เป็นวิธีการกินที่ช่วยบำรุงสุขภาพและให้ความอร่อยในการลองกินผักที่คุณปกติจะไม่ค่อยสามารถสัมผัสได้

คิทสึเนะโซบะ (きつねそば)

คิทสึเนะโซบะที่มีต้นกำเนิดในโอซาก้าคือเส้นโซบะในน้ำซุปกับเต้าหู้ทอดที่เรียกว่าอาบุระอาเกะ สามารถเสิร์ฟร้อนหรือเย็นก็ได้ และเป็นตัวเลือกยอดนิยมที่ร้านอาหารโซบะแบบยืนกิน

โซบะยุ (そば湯)

ในตอนท้ายของมื้ออาหารในร้านโซบะ คุณมักจะได้รับโซบะยุในถ้วยเล็กหรือในหม้อ นี่คือน้ำที่ใช้ต้มโซบะ มีเนื้อครีมเข้มข้น เป็นเรื่องปกติที่จะเติมโซบะยุลงในชามไปผสมกับสึยุสำหรับการซดน้ำซุปบำรุงสุขภาพครั้งสุดท้าย