"ชินโต" คืออะไร? ลัทธิเฉพาะของญี่ปุ่นที่มีศูนย์กลางอยู่ที่เทพที่ได้รับการบูชากันตามศาลเจ้าญี่ปุ่น

ชินโต (神道 / Shintō) แปลตามตัวคืออ วิถีแห่งเทวะ เป็นศาสนาพื้นบ้านของญี่ปุ่นที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณโดยไม่มีศาสดาหรือหลักคำสอนใด ๆ และมีพื้นฐานมาจากความเชื่อและการบูชาเทพเจ้าที่พบได้ตามศาลเจ้ามากมายทั่วประเทศญี่ปุ่น ในบทความนี้เราจะมาแนะนำชินโต ลัทธิความเชื่อแบบญี่ปุ่นที่ไม่เหมือนใคร แนวคิด งานของคันนุชิ (神主 / Kannushi) นักบวชที่รับใช้เทพเจ้าตามศาลเจ้า และบทบาทของซุ้มประตูโทริอิของศาลเจ้ากันค่ะ

ในวิถีชินโต สรรพสิ่ง ทั้งธรรมชาติ คน หรือวัตถุก็ถือเป็นเทพ

ในญี่ปุ่น มีความคิดที่เรียกว่า "เทพแปดล้านองค์" หรือ "ยาโอโยโรสุโนะคามิ" (八百万の神 / Yaoyorozu no Kami) ซึ่งเชื่อว่า เทพนั้นอาศัยอยู่ในสิ่งต่าง ๆ ที่มีตัวตนอยู่ในโลก นับตั้งแต่เทพเจ้าที่ปรากฏในตำนานเทพปกรณัม ผู้คน สิงสาราสัตว์ ไปจนถึงโขดหินค่ะ คำว่า "ยาโอโยโรสุ" ในที่นี้เป็นคำที่ใช้สื่อถึงจำนวนมากมายจนนับไม่ถ้วน หมายความว่ามีเทพเจ้ามากมายนับไม่ถ้วน ไม่ได้หมายความว่ามีแปดล้านองค์แต่อย่างใดค่ะ

สิ่งนี้บอกเล่าให้ทราบว่า คนญี่ปุ่นนั้นมีความเคารพและบูชาธรรมชาติดั่งเทพเจ้า ตัวอย่างบางส่วนของเทพเจ้าที่มีอยู่มากมายก็ได้แก่ เทพเจ้าแห่งภูเขาอย่างภูเขาฟูจิและภูเขามิวะ เทพแห่งทุ่งนาที่ได้รับการบูชาตามหมู่บ้านกสิกรรมทั่วประเทศญี่ปุ่น ไปจนถึงเทพเจ้าประจำห้องครัวและห้องส้วมค่ะ คุณอาจจะประหลาดใจกับเทพเจ้าที่มีมากมายจนคุณไม่นึกถึงเมื่อไปเยี่ยมชมศาลเจ้าในญี่ปุ่นค่ะ

งานของนักบวชคันนุชิที่รับใช้เทพเจ้าตามศาลเจ้าชินโต

คันนุชินั้นก็คือบุคคลที่รับใช้เทพเจ้าตามศาลเจ้าของญี่ปุ่น บ้างก็เรียกว่า ชินโชคุ (神職 / Shinshoku) ค่ะ โดยส่วนใหญ่ บุคคลที่ทำหน้าที่ดังกล่าวตามศาลเจ้าจะต้องเป็นผู้ที่ผ่านการรับรองคุณสมบัติเป็นชินโชคุจากสมาคมศาลเจ้าชินโต (神社本庁 / Jinja Honcho หรือ Association of Shinto Shrines) งานของคันนุชิก็คือการสวดภาวนาอ้อนวอนต่อเทพเจ้าเพื่อบันดาลสิ่งต่าง ๆ เช่นการปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายและการปัดเป่าโรคภัยไข้เจ็บ และเพื่อทำพิธีกรรมต่าง ๆ ในพิธีการและงานเทศกาลที่จัดในแต่ละปี นอกจากนี้ หน้าที่อื่น ๆ ยังรวมถึงงานบริหารและธุรการของฝ่ายธุรการศาลเจ้า การบำรุงรักษาและทำความสะอาดภายในศาล เป็นต้นค่ะ

เทพที่ได้รับการบูชาตามศาลเจ้าในลัทธิชินโตเป็นเทพปบบใดบ้าง?

มีเทพเจ้าหลากหลายแบบในศาลเจ้าที่มีอยู่ทั่วญี่ปุ่นค่ะ ตัวอย่างเช่นศาลเจ้าอิเสะจิงกู (伊勢神宮 / Ise Jingū) นั้นสร้างอุทิศให้กับเทพเจ้าต่าง ๆ หลายองค์ รวมถึง อามาเทราสุโอมิคามิ (天照大御神 Amaterasu O-mikami) เทวีสุริยาผู้ที่ได้รับการบูชามากที่สุดในบรรดาเทพเจ้าของญี่ปุ่น ส่วนในศาลเจ้าใหญ่อิซูโมะ (出雲大社 / Izumo Taisha หรือ Izumo Oyashiro) มีเทพซึ่งปรากฏในตำนานเทพปกรณัม โอคุนินุชิโนะโอคามิ (大国主大神 / Okuninushi no O-Kami) ได้รับการบูชาอยู่ค่ะ

นอกจากนี้ยังมีศาลเจ้าหลายศาลที่มีศาลเจ้าสาขาหลายแห่งกระจายอยู่ทั่วประเทศ เช่น ศาลเจ้างูขาว ชิโรเฮบิจิงจะ (白蛇神社 / Shirohebi Jinja) และศาลเจ้าอินาริ (稲荷神社 / Inari Jinja) ที่บูชางูและสุนัขจิ้งจอกตามลำดับค่ะ นอกจากนี้ยังมีศาลเจ้าที่อุทิศให้กับเทพเจ้าที่แปลกประหลาด เช่น ศาลเจ้าบิมโบคามิ (貧乏神神社 / Binbo-kami Jinja) หรือ "ศาลเจ้าเทพแห่งความยากจน” ซึ่งคุณสามารถไปขับไล่เทพแห่งความผู้ยากจนที่อาศัยอยู่ภายในตัวคุณออกไปได้ ศาลเจ้าแห่งนี้เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการกำจัด "ความยากจน" ในใจค่ะ

"โทริอิ" ซุ้มประตูของชินโตซึ่งทำหน้าที่เป็นประตูผ่านสำหรับเทพ

บทบาทของซุ้มประตูโทริอิในศาลเจ้าชินโตคือ ทำหน้าที่เป็นเขตแดนที่แยกแดนแห่งเทพของศาลเจ้าออกจากโลกภายนอก มีประตูตั้งอยู่ทั้งในและนอกเขตศาลเจ้า ซึ่งก็มาจากความคิดที่ว่าความเข้มข้นและความศักดิ์สิทธิ์ของเขตแดนเทพจะแข็งกล้าขึ้นเมื่อคุณผ่านซุ้มประตูโทริอิแต่ละต้น นอกจากนี้เมื่อจะลอดผ่านโทริอิก็ถือเป็นมารยาทที่ดีที่จะถวายความเคารพแก่เทพเจ้าโดยโค้งคำนับแล้วค่อยเดินลอดประตู และเมื่อจะกลับก็โค้งคำนับอีกครั้งเวลาที่คุณเดินออกจากเขตศาลเจ้าผ่านประตูไปค่ะ และเนื่องจากบริเวณกลางซุ้มประตูโทริเป็นเส้นทางสำหรับให้เทพเจ้าเดินผ่าน จึงเป็นการดีกว่าที่จะเดินหลบไปทางซ้ายหรือขวาค่ะ