Văn hóa thần tượng Nhật Bản là một loại hình giải trí độc đáo thu hút sự quan tâm của người hâm mộ trên toàn thế giới. Không chỉ có các thần tượng chính thống thường xuyên xuất hiện trên truyền hình hay biểu diễn tại các sân khấu lớn, mà còn có những "thần tượng ngầm" hoạt động tại các live house nhỏ, hay các "thần tượng junior" là những em nhỏ từng hoạt động như diễn viên nhí hoặc người mẫu trẻ. Bài viết này sẽ giới thiệu chi tiết về đặc trưng của ngành công nghiệp thần tượng tại Nhật Bản, sự khác biệt giữa thần tượng nổi tiếng và thần tượng ngầm, cũng như so sánh với thần tượng Hàn Quốc và các nước khác.

* Nếu bạn mua hoặc đặt chỗ cho các sản phẩm được giới thiệu trong bài viết, một phần doanh số bán hàng có thể được hoàn lại cho FUN! JAPAN

Thần tượng là gì? Khái niệm về văn hóa thần tượng Nhật Bản

“Thần tượng” (tiếng Anh: Idol), theo Từ điển tiếng Anh Oxford, là từ dùng để chỉ “một người được yêu mến, ngưỡng mộ và tôn trọng rộng rãi, đặc biệt là những người hoạt động trong lĩnh vực giải trí như diễn viên, vận động viên, nhạc sĩ và có lượng người hâm mộ nhiệt thành.”

Tại Nhật Bản, từ “thần tượng” có nguồn gốc từ tiếng Anh “idol” và thường dùng để chỉ những người hoạt động trong ngành giải trí như âm nhạc, điện ảnh, truyền hình, nhận được sự yêu mến từ công chúng nhờ vào sức hút và tài năng của họ. Tuy nhiên, văn hóa thần tượng ở Nhật Bản có những nét đặc trưng rất riêng so với các nước khác. Một trong những điểm nổi bật là hình ảnh “thần tượng cùng trưởng thành với người hâm mộ.” Các thần tượng ở Nhật thường không cần phải hoàn hảo ngay từ khi ra mắt. Chính quá trình nỗ lực, vấp ngã và trưởng thành của họ mới là điều tạo nên sức hút.

Nếu như ở nước ngoài, sự hoàn thiện về kỹ năng biểu diễn là yếu tố quan trọng đối với thần tượng, thì ở Nhật, người hâm mộ lại bị cuốn hút bởi “câu chuyện” của thần tượng. Việc chia sẻ hành trình nỗ lực, thất bại và thành công giúp fan cảm thấy như mình đang đồng hành cùng thần tượng trên con đường thực hiện ước mơ. Sự đồng cảm và ủng hộ “câu chuyện của thần tượng” chính là một trong những đặc điểm độc đáo tạo nên bản sắc riêng cho văn hóa thần tượng Nhật Bản. 

🛒 Mua sản phẩm liên quan đến thần tượng [Yahoo! Shopping】

🛒 Mua CD / DVD thần tượng [Yahoo! Shopping】 

Thần tượng ngầm và thần tượng trên mặt đất là gì? Giới thiệu về phân loại thần tượng Nhật Bản

Thần tượng Nhật Bản được phân thành nhiều loại khác nhau tùy thuộc vào quy mô hoạt động và nội dung hoạt động. Chúng tôi sẽ giới thiệu các kiểu thần tượng từ hai khía cạnh: "quy mô hoạt động" và "nội dung hoạt động (thể loại)".

Sự khác biệt giữa thần tượng ngầm và thần tượng trên mặt đất là gì? Phân loại theo quy mô hoạt động

Thần tượng trên mặt đất (Thần tượng chính thống) 

“Thần tượng trên mặt đất” (hay còn gọi là thần tượng chính thống) là những nghệ sĩ trực thuộc các công ty giải trí lớn, phát hành sản phẩm âm nhạc thông qua các hãng đĩa lớn và hoạt động trên phạm vi toàn quốc, thường xuyên xuất hiện trong các chương trình truyền hình hay biểu diễn tại các sự kiện âm nhạc quy mô lớn. Vì có nhiều cơ hội tham gia vào các chương trình âm nhạc và phát hành CD, DVD trên toàn quốc, những thần tượng này thường có độ nhận diện cao. Bên cạnh đó, thông qua các chuyến lưu diễn toàn quốc và sự hiện diện thường xuyên trên truyền thông, họ có thể thu hút được một lượng lớn người hâm mộ đa dạng về độ tuổi và sở thích. Một số ví dụ tiêu biểu có thể kể đến như các nhóm thuộc công ty Hello! Project, AKB48 Group, hay STARTO ENTERTAINMENT (tiền thân là Johnny’s).

🛒 Mua sản phẩm của Nogizaka46 [Yahoo! Shopping】 

🛒Mua sản phẩm của Hello! Project [Yahoo! Shopping】 

Thần tượng ngầm (Thần tượng tự do) 

Thần tượng ngầm là những thần tượng ít xuất hiện trên các phương tiện truyền thông và chủ yếu biểu diễn tại các sân khấu nhỏ như live house (phòng hòa nhạc nhỏ). Họ thường chưa ra mắt chính thức với các hãng đĩa lớn nên cũng được gọi là thần tượng độc lập (indies idol). Điểm thu hút lớn nhất của thần tượng hoạt động ngầm là sự gần gũi với người hâm mộ. Họ thường tự bán CD, tổ chức các buổi chụp ảnh polaroid, và tham gia các sự kiện giao lưu để tạo cơ hội tiếp xúc trực tiếp với fan. Chính sự tương tác gần gũi này khiến người hâm mộ cảm thấy được kết nối sâu sắc với thần tượng. Một số ví dụ về nhóm thần tượng hoạt động theo mô hình này có thể kể đến như iLiFE! hay các nhóm thuộc KAWAII LAB..

🛒Mua sản phẩm của KAWAII LAB. Group [Yahoo! Shopping】

Thần tượng bán ngầm

Thần tượng bán ngầm là những thần tượng nằm ở vị trí trung gian giữa thần tượng chính thống và thần tượng ngầm. Họ đã ra mắt chính thức với một hãng đĩa, tuy nhiên vẫn chưa có được mức độ nổi tiếng hay lượng người hâm mộ đông đảo. Đặc điểm của thần tượng bán ngầm là ít xuất hiện trên truyền hình và chủ yếu hoạt động tại các live house hoặc các sự kiện quy mô nhỏ. Giống như các thần tượng ngầm, họ vẫn giữ được sự gần gũi với fan, tạo nên một môi trường tương tác thân thiện và gần gũi hơn.

Phân loại theo nội dung hoạt động như diễn viên lồng tiếng thần tượng

Ca sĩ thần tượng

Là một thần tượng chủ yếu thực hiện các hoạt động âm nhạc, phát hành CD và biểu diễn trực tiếp. Vũ đạo hay kỹ năng biểu diễn cũng được chú trọng. Họ là những người có ảnh hưởng đến thị trường Jpop.

Diễn viên lồng tiếng thần tượng

Diễn viên lồng tiếng thần tượng là những người đảm nhận vai trò lồng tiếng cho các nhân vật trong anime hoặc trò chơi điện tử, đồng thời tham gia vào các hoạt động hay tham gia các sự kiện với vai trò ca sĩ, giống như các ca sĩ thần tượng. Họ thường hát các ca khúc chủ đề của anime hoặc trò chơi điện tử, tham gia các buổi hòa nhạc và thu hút người hâm mộ bằng giọng nói độc đáo và khả năng diễn xuất đặc biệt của mình.

🛒 Mua sản phẩm liên quan đến diễn viên lồng tiếng [Yahoo! Shopping】 

Thần tượng Gravure

Đây là những thần tượng chủ yếu hoạt động trong các bộ ảnh hoặc trang tạp chí gravure. Họ thường tham gia vào các buổi chụp hình bikini, xuất hiện trên các chương trình giải trí và thực hiện các hoạt động nghệ sĩ khác, thu hút sự chú ý nhờ vào sức hút về ngoại hình.

Thần tượng ảo・VTuber

Thần tượng ảo là những nhân vật được tạo ra bằng đồ họa máy tính (CG), hoạt động như ca sĩ hoặc thần tượng gravure trong không gian mạng hoặc thế giới ảo. Thần tượng ảo không phải là con người thật, mà sử dụng công nghệ kỹ thuật số để thực hiện các màn trình diễn hát và nhảy, và giao lưu với người hâm mộ qua mạng trực tuyến.

Trong số đó, "VTuber" là thần tượng ảo hoạt động chủ yếu trên YouTube.

Thần tượng tốt nghiệp là gì? Đặc điểm của ngành công nghiệp thần tượng Nhật Bản

Câu chuyện trưởng thành: "Sức hấp dẫn của sự chưa hoàn thiện" 

Trong ngành công nghiệp thần tượng Nhật Bản, khái niệm "thần tượng cùng trưởng thành với người hâm mộ" rất được chú trọng. Các thần tượng khi mới ra mắt thường không phải là những người hoàn hảo, mà thay vào đó, sự chưa hoàn thiện và quá trình nỗ lực không ngừng của họ là điểm mà người hâm mộ có thể đồng cảm và ủng hộ. Người hâm mộ hạnh phúc khi thấy sự trưởng thành của thần tượng qua từng ngày và cảm thấy như thể mình cũng đang trưởng thành cùng họ. "Sức hấp dẫn của sự chưa hoàn thiện" là yếu tố quan trọng tạo nên sự gắn kết mạnh mẽ giữa thần tượng và người hâm mộ.

Ngoài ra, trong ngành công nghiệp thần tượng Nhật Bản, thường có những hoạt động tạo dựng mối liên kết với người hâm mộ ngay từ trước khi ra mắt, nhằm tăng độ nhận diện. Ví dụ, ngay từ khi còn là thực tập sinh, các thần tượng đã có thể bán goods, hoặc xuất hiện trên truyền hình để người hâm mộ biết đến. Những hoạt động này giúp thần tượng có được một lượng người hâm mộ và độ nhận diện nhất định trước khi chính thức ra mắt, vì vậy khi bắt đầu sự nghiệp, họ thường dễ dàng duy trì và ổn định hơn.

Hệ thống tốt nghiệp và thêm thành viên mới

Hệ thống "tốt nghiệp" trong ngành công nghiệp thần tượng Nhật Bản là khi một thành viên ngừng hoạt động cùng nhóm, nhưng khác với việc rời nhóm hay tan rã, từ "tốt nghiệp" mang ý nghĩa tích cực. Hệ thống này được cho là bắt đầu từ nhóm Onyanko Club, nổi tiếng vào những năm 1980, và được Morning Musume củng cố, trở thành một đặc điểm phổ biến trong ngành công nghiệp thần tượng hiện nay.

Ý nghĩa của hệ thống tốt nghiệp là tạo dựng một cột mốc cho các thành viên khi họ bước sang một giai đoạn mới trong sự nghiệp, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của nhóm. Việc thêm thành viên mới vào nhóm cũng giúp nhóm có thêm sức hút mới mẻ.

Tham gia concert, mua goods... Làm thế nào để ủng hộ thần tượng Nhật Bản?

Muốn tham gia concert nhưng mua vé như thế nào?

Để tham gia concert, trước tiên bạn cần phải có vé. Đối với các buổi biểu diễn của thần tượng nổi tiếng, việc đăng ký mua vé thường rất khó khăn và việc có được vé cũng là một thử thách lớn. Nhật Bản có nhiều hệ thống bán vé độc đáo, nên người mới có thể cảm thấy hơi phức tạp. Dưới đây là những đặc điểm và cách thức bán vé.

Hệ thống rút thăm là chủ yếu

Trong các buổi concert của thần tượng Nhật Bản, phương thức bán vé chủ yếu là thông qua rút thăm. Bạn cần đăng ký trước và chỉ những người trúng tuyển mới có thể mua vé.

Thường thì những người đăng ký làm thành viên fanclub sẽ được ưu tiên trong đợt rút thăm đầu tiên, sau đó mới đến đợt bán vé cho công chúng. Đợt bán vé công chúng thường áp dụng theo hình thức ai đến trước phục vụ trước, và đối với các nhóm nổi tiếng, vé có thể bán hết chỉ trong vài phút sau khi mở bán.

Tất cả các ghế được bán với cùng một mức giá

Trong nhiều buổi concert của thần tượng, tất cả các ghế được bán với cùng một mức giá. Cả những chỗ ngồi ở hàng ghế đầu, gần sân khấu hay những ghế ở phía sau đều có giá vé giống nhau, thể hiện quan điểm rằng tất cả các fan đều có thể tận hưởng buổi hòa nhạc một cách bình đẳng.

Tuy nhiên, có những ngoại lệ như khu vực VIP hoặc vé có kèm theo đặc quyền, thường có mức giá riêng. Ngoài ra, đối với một số buổi hòa nhạc, vé có thể được bán riêng cho khu vực đứng và khu vưc chỗ ngồi chỉ định.

Số ghế được phân bổ ngẫu nhiên.

Dù mua vé thông qua việc rút thăm của fan club hoặc theo thứ tự đến trước phục vụ trước, số ghế thường được phân bổ ngẫu nhiên. Điều này giúp tránh mọi người có suy nghĩ rằng "mua sớm sẽ có ghế gần sân khấu" và tạo ra sự công bằng, đồng thời làm giảm sự căng thẳng trong công cuộc cạnh tranh giành vé bằng cách thêm yếu tố ngẫu nhiên.

Bài viết liên quan

• 4 cách để mua vé concert tại Nhật Bản. Mua vé sớm có chỗ ngồi đẹp hơn không?
• Vé đứng là gì? Hướng dẫn đầy đủ về các loại ghế khác nhau tại ! Sự khác biệt giữa ghế chỉ định, ghế khu vực thiết bị, ghế khuất sân khấu
• Hướng dẫn đầy đủ từ cách mua vé xem kịch ở Nhật Bản và giới thiệu về manner

Manner khi tham gia concert

Hầu hết các buổi concert đều cấm chụp ảnh, quay video và ghi âm. Tuy nhiên, có một số buổi biểu diễn hoặc sự kiện đặc biệt mà ban tổ chức cho phép hoặc có thời gian dành riêng cho việc chụp ảnh.

Bạn có thể sử dụng que phát sáng (penlight) và quạt (uchiwa), nhưng cần lưu ý về kích thước vì chúng có thể cản trở tầm nhìn của những người xung quanh.

🛒 Mua ống nhòm cho các buổi biểu diễn trực tiếp [Yahoo! Shopping】 

Mua đĩa CD, DVD và sản phẩm đặc trưng

Sản phẩm đặc trưng (1): CD / DVD 

• Thiết kế bao bì: Các album và đĩa concert thường có kích thước và thiết kế bao bì khác nhau, nhưng đối với đĩa đơn CD, gần như tất cả đều được đựng trong hộp nhựa jewel case..
• Đặc quyền:
  Đĩa đơn CD: Phiên bản giới hạn đầu tiên thường đi kèm với DVD chứa video âm nhạc và cảnh hậu trường, cùng với các đặc quyền như vé tham gia sự kiện hoặc vé bắt tay. CD ở Nhật ít khi có đính kèm photobook, và nếu có thì thường khá mỏng.
  Album và đĩa concert: Phiên bản giới hạn đầu tiên có thể đi kèm với DVD hoặc Blu-ray Disc, cùng với vỏ bọc (sleeve case), và cũng ít khi có photobook đính kèm.

🛒 Mua CD / DVD thần tượng [Yahoo! Shopping】

Sản phẩm đặc trưng (2): Penlight

Đây là vật dụng không thể thiếu trong các buổi concert, được sử dụng để cổ vũ bằng cách phát sáng theo màu sắc của thành viên. Gần đây, "Kinble" (đèn cầm tay có thể đổi màu) đã trở thành xu hướng, và có "quy tắc cổ vũ" theo đó người hâm mộ có thể thay đổi màu sắc theo bài hát hoặc theo từng thành viên. Hầu hết các nghệ sĩ đều bán penlight với thiết kế mới cho mỗi tour diễn.

🛒 Penlight Concert 15 Màu Psyllium Concert Light 2 miếng Set [Yahoo! Shopping】

Sản phẩm đặc trưng (3): Quạt (Uchiwa)

Đây là món đồ cổ vũ để thể hiện sự ủng hộ đối với thành viên yêu thích của mình trong concert và sự kiện. Nhiều fan cũng tự tay làm uchiwa với những khẩu ngữ thú vị để gây chú ý với thần tượng.

🛒 Set 5 Uchiwa dùng cho concert [Yahoo! Shopping】

🛒 Miếng dán trang trí uchiwa lấp lánh [Yahoo! Shopping】 

Sản phẩm đặc trưng (4): Khăn, áo phông, áo hoodie

Đây là những mặt hàng tiện lợi, không chỉ sử dụng để cổ vũ trong concert và còn có thể dùng hàng ngày.

Sản phẩm đặc biệt

• Bromides, ảnh và polaroid: Đây là những bức ảnh chất lượng cao được bán tại cửa hàng chính thức.
• Acrylic Stand (Akusuta): Đây là standee có in hình các thành viên

🛒 Mua album và túi bọc bảo vệ ảnh [Yahoo! Shopping】

🛒 Mua túi đựng Acrylic Stand [Yahoo! Shopping】

"Oshi-katsu" trong văn hóa thần tượng Nhật Bản? "Oshi" và "Tan" nghĩa là gì?

"Oshi-katsu (推し活)" là từ chỉ các hoạt động ủng hộ được thực hiện vì "Oshi (推し)" (người hoặc nhân vật mà bạn hâm mộ). Từ này không chỉ áp dụng cho idol mà còn dùng cho việc ủng hộ diễn viên, seiyuu (diễn viên lồng tiếng), nhân vật anime, VTuber, v.v. Nói chung, "Oshi-katsu" bao gồm tất cả các hành động liên quan đến việc ủng hộ ai đó hoặc một thứ gì đó, và từ này đã trở nên phổ biến tại Nhật Bản.

Các từ thường được sử dụng

• Oshi (推し): Thành viên bạn thích nhất, thành viên mà bạn ủng hộ
• 〇〇tan (〇〇担): Tan là viết tắt của "tantou (担当)" có nghĩa phụ trách. Từ này dùng để chỉ một thành viên mà bạn đang ủng hộ
• Dare-tan, Dare-oshi: câu này có nghĩa là "Bạn đang ủng hộ ai?"

Bài viết liên quan

• "Hako-oshi", "kaiwai" và "toutoi" là gì? Từ điển chuyên dụng dành cho oshikatsu!
• Văn hóa độc đáo của Nhật Bản!? Sự bùng nổ của "Oshi-katsu" và hoạt động theo đuổi thần tượng

🚅 Đặt vé tàu cao tốc Shinkansen tại NAVITIME Travel! 👉Từ đây

😄NAVITIME eSIM giúp chuyến du lịch Nhật Bản của bạn thoải mái hơn! 👉Từ đây

< Tài liệu tham khảo>
・Sự khác biệt giữa thần tượng chính thống và thần tượng ngầm là gì? Danh sách các hãng thu âm ớn (Idolpedia) https://idolpedia.tokyo/column/1010/
・Live Idol (Wikipedia) https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%96%E3%82%A2%E3%82%A4%E3%83%89%E3%83%AB
・Thần tượng là gì (Từ điển tiếng Anh Oxford) https://www.oed.com/dictionary/idol_n?tab=meaning_and_use&tl=true#917840
・ Giải thích chi tiết về sự khác biệt giữa thần tượng Nhật Bản và Hàn Quốc! (Nayutas) https://nayutas.net/school/hakata/blog/4799/